Список материалов
АНДРИАНОВА Людмила Прокопьевна
АНДРИАНОВА Людмила Прокопьевна (30.3.1943, Өфө), инженер‑электромеханик. Техник ф. д‑ры (2000), проф. (2008). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1967) ӨПЭЗ‑дә эшләй. 1970 й. алып ӨДАТУ‑ла, 1998 й. — БДАУ‑ҙа (2005—10 йй. а.х. электр энергияһы м‑н тәьмин итеү һәм ҡулланыу каф. мөдире), бер үк ваҡытта 2014 й. башлап...
АНДРИАНОВ Юрий Анатольевич
АНДРИАНОВ Юрий Анатольевич (13.2.1953, Өфө — 21.8.2007, шунда уҡ), шағир, тәржемәсе. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2001). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1988). М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1980) “Китап” нәшриәтендә эшләй. 1998—2007 йй. “Бельские просторы” ж. баш мөхәррире. “Көндәр”...
АНДРИАНОВ Денис Андрианович
АНДРИАНОВ Денис Андрианович (4.8.1940, БАССР-ҙың Мишкә районы Сурай а. — 9.11.2020, Өфө ҡ.), агроном. Ауыл хужалығы фәндәре кандидаты (1968), профессор (1999). РФ юғары мәктәбенең атҡаҙанған хеҙмәткәре (2011), РФ‑тың почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәре (2005). А.А.Андриановтың ҡустыһы....
АНДРИАНОВ Андрей Андрианович
АНДРИАНОВ Андрей Андрианович (24.4.1939, БАССР-ҙың Мишкә р‑ны Иҫке Ҡолсобай а. — 16.4.2010, Йошкар-Ола), актёр. Мари АССР-ының халыҡ (1989) һәм атҡ. (1973) артисы. Д.А.Андриановтың ағаһы. ГИТИС‑ты тамамлағандан һуң (1965; П.В.Лесли, Н.В.Чефранова курсы) М.Шкетан ис. Мари драма театры актёры, 1989—95 йй....
АНДРЖЕЕВСКАЯ Марионила Ивановна
АНДРЖЕЕВСКАЯ Марионила Ивановна, Андржиевская Марионилла И. (1868—1958, Ташкент), пианист, педагог, музыка эшмәкәре. Мәскәү консерваторияһын тамамлағандан һуң (1890‑сы йй. башы; А.И.Зилоти класы) Омск һәм Томск ҡҡ. уҡыта һәм концерт эшмәкәрлеге алып бара. 1910 й. Өфөгә күсеп килә, Йыр, музыка һәм драма...
АНДРЕСОН Борис Арнольдович
АНДРЕСОН Борис Арнольдович (3.1.1939, Краснодар крайы Тбилисский станицаһы — 3.5.2004, Өфөҡ.), тау инженеры. Техник фәндәр докторы (1999). БАССР‑ҙың атҡаҙанған рационализаторы (1985). И.М.Губкин исемендәге Мәскәү нефтехимия һәм газ сәнәғәте институтын тамамлағандан һуң (1961) Ҡаҙағстанда Аралсор нефть...
АНДРЕЙ (Ухтомский Александр Алексеевич)
АНДРЕЙ (донъяуи исеме Ухтомский Александр Алексеевич; 26.12.1872, Ярославль губ. Вослома а. — 1.9.1937, Рыбинск ҡ.; башҡа мәғлүмәттәр б‑са, Ярославль ҡ.), Рәсәйҙең күренекле дин әһеле һәм йәмәғәт эшмәкәре, Өфө һәм Минзәлә епискобы (1913—21). Дини тәғлимәт канд. (1895). Архиепископ (яҡынса 1923—24),...
АНДРЕЕВКА, Яңауыл р‑нындағы ауыл
АНДРЕЕВКА, Яңауыл р‑нындағы ауыл, Ямаҙы а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 33 км алыҫлыҡта Урман Гәрә й. (Гәрә й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 537 кеше; 1920 — 542; 1939 — 541; 1959 — 575; 1989 — 439; 2002 — 380; 2010 — 357 кеше. Удмурттар йәшәй (2002)....
АНДРЕЕВКА, Шмитов, Ауырғазы р‑нындағы ауыл
АНДРЕЕВКА, Шмитов, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Туҡай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 33 км һәм Шөңгәккүл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 50 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 165 кеше; 1920 — 210; 1939 — 588; 1959 — 288; 1989 — 207; 2002 — 227; 2010 — 235 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Төп мәктәп, фельдшер‑акушерлыҡ...
АНДРЕЕВКА, Бишбүкән, Илеш р‑нындағы ауыл
АНДРЕЕВКА, Бишбүкән, Илеш р‑нындағы ауыл, Андреевка а/с үҙәге; пристань. Район үҙәгенән Т. 30 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 139 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 2302 кеше; 1920 — 2598; 1939 — 2036; 1959 — 1521; 1989 — 826; 2002 — 877; 2010 — 896 кеше. Башҡорттар, урыҫтар,...
АНДРЕЕВКА УРТА МӘКТӘБЕ
АНДРЕЕВКА УРТА МӘКТӘБЕ, Илеш р‑ны. 1863 й. мәхәллә училищеһы булараҡ нигеҙ һалына, 1920 й. башлап 1‑се баҫҡыс мәктәп, 30‑сы йй. башынан — тулы булмаған урта мәктәп, 1938 й. хәҙ. статусын ала. Интернаты, уҡытыу оҫтаханалары бар. 1946 й. алып мәктәпте 3,1 меңдән ашыу кеше тамамлаған (2011), улар араһында...
АНДРЕЕВА Әлфиә Васильевна
АНДРЕЕВА Әлфиә Васильевна (23.1.1958, БАССР‑ҙың Шаран р‑ны Ерекле а.), ветеринар врач. Биол. ф. д‑ры (2003). БАХИ‑ны тамамлағандан һуң (1979) шунда уҡ эшләй: 1988 й. алып уҡытыусы, 2008 й. — паразитология, эпизоотология, зоогигиена һәм ветеринар‑санитар экспертиза каф. мөдире. Фәнни хеҙмәттәре хайуандар...
АНДРЕЕВ Прокофий
АНДРЕЕВ Прокофий, Вознесенка (Ырғыҙлы) заводында эшләүсе заводҡа теркәлгән крәҫтиәндәрҙән Уложенный комиссия депутаты. Ҡазан губернаһы Хмелевка а. дәүләт крәҫтиәндәренән. Комиссияға завод эштәре күләмен кәметеү һәм завод адм. башбаштаҡлыҡтарына сик ҡуйыу т‑да наказ индерә. Сауҙа ирке т‑дағы сығыштарға...
АНДРЕЕВ Кирилл Дементьевич
АНДРЕЕВ Кирилл Дементьевич [7.7.1901, Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Баҙлыҡ‑Васильевка а. (БР‑ҙың Бишбүләк районы) — 2.1.1972, БАССР‑ҙың Бишбүләк районы Бишбүләк а.]. Советтар Союзы Геройы (1943). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. 1941—45 йй. Төньяҡ‑Көнбайыш, Воронеж, 1‑се һәм 2‑се Украина фронттарында...
АНДРЕЕВ Игорь Владимирович
АНДРЕЕВ Игорь Владимирович (28.9.1956, Мәскәү), спортсы. Хәҙерге бишбәйге б‑са СССР‑ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1983). ӨНИ‑не тамамлаған (1978). “Динамо” ДСО‑һының Башҡ‑н өлкә советы тәрбиәләнеүсеһе (тренерҙары — В.А.Абрамов, В.С.Голиванов, Г.Г.Ефимов). СССР йыйылма командаһы составында Европа...
АНДРЕЕВ Иван (суҡынғанға тиклем Баҡай)
АНДРЕЕВ Иван (суҡынғанға тиклем Баҡай; ? — 21.2.1791, Өфө), Өфө провинцияһының яңы суҡындырылғандарынан (дәүләт крәҫтиәндәренән һәм типтәрҙәрҙән) Уложенный комиссия депутаты. Суҡындырылған татарҙарҙан. 1767 й. Өфө провинцияһы Түбәләс а., 80‑се йй. Стәрлетамаҡ өйәҙе Аҫаутамаҡ а. йәшәй. Крәҫтиәндәр һуғышында...
АНДРЕЕВ Григорий Александрович
АНДРЕЕВ Григорий Александрович (7.1.1976, БАССР‑ҙың Мишкә районы Иҫке Ҡолсобай а.), спортсы. Еңел атлетика буйынса Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2003). ӨЮИ‑не тамамлаған (1999). Комплекслы СДЮШОР тәрбиәләнеүсеһе (Өфө ҡ.), 2000—13 йй. БР юғары спорт оҫталығы әҙерләү үҙәге өсөн сығыш яһай (тренеры...
АНДРЕЕВ Владимир Петрович
АНДРЕЕВ Владимир Петрович (24.7.1910, Өфө — 24.10.1955, Октябрьский ҡ., Өфөлә ерләнгән), рәссам. Рәссамдар союзы ағзаһы (1934). Башҡ. сәнғәт техникумын тамамлаған (1930; педагогы И.И.Урядов). 1935—37 йй. БДХМ директоры. 1949—51 йй. “Башхудожник” ширҡәте (ҡара: Ижади‑производство комбинаты) рәйесе. Башҡ....
АНДРЕЕВ Вадим Евгеньевич
АНДРЕЕВ Вадим Евгеньевич (17.8.1955, Өфө), тау инженеры, нефтсе. БР ФА‑ның мөхбир ағзаһы (2009), техник ф. д‑ры (1998), проф. (2003). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2006). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1977) шунда уҡ эшләй: 1983 й. өлкән инженер, 1985 й. алып лаб. мөдире, бер үк ваҡытта 1988 й. башлап каф. мөдире....
АНГИНА
АНГИНА (лат. аngina — быуылыу), кешенең аңҡау миндалиналары шешеүҙән барлыҡҡа килгән киҫкен инфекцион ауырыуы. А. тыуҙырыусылар — бактерияларҙың Staphylococcus, Streptococcus һ.б. төркөмдәренә ингән патоген төрҙәре. А. аңҡау миндалиналарының лайлалы тиресәһе шешеүе һәм ҡыҙарыуы хас булған катараль,...
