Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

КӨҘӘЙ КАНТОНЫ

  КӨҘӘЙ КАНТОНЫ, 1919 й. мартында Өфө өйәҙенең Бүләкәй-Көҙәй, Урман-Көҙәй, өлөшләтә Иглин һәм Надеждин улустарынан АСБР составында ойошторола. 1917 й. ойошторолған авт. Башҡортостандың К.к. сиктәре нигеҙ итеп алынған. Төньяҡ-көнбайышта һәм төньяҡта — Бөрө өйәҙе, төньяҡ-көнсығышта — Дыуан кантоны, көнсығышта —...

КӨҘӘЙ

КӨҘӘЙ, башҡ. ҡәбиләһе. Әйле ырыу-ҡәбилә берләшмәһенә ҡараған. Ырыу составы: бүләкәй-К., ҡыр-К., төрөкмән-К., урман-К., шайтан-К. Тамғалары — . Этник яҡтан Алтайҙың төрки ҡәбиләләренә барып тоташа. “Көҙәй” этнонимы ҡырғыҙҙарҙа, туваларҙа билдәле. Б.э. 1‑се мең йыллығы аҙағына ҡәбилә Һырдаръя һәм Арал...

КӨБӘКӘЕВ Тимерәй Көбәкәй улы

КӨБӘКӘЕВ Тимерәй Көбәкәй улы [1919, Өфө губ. Бөрө өйәҙе Төлдө а. (БР‑ҙың Ҡалтасы р‑ны) — 15.1.1943, Ростов өлк. Донской ҡсб], Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Ҡалтасы р‑нының В.И.Ленин ис. колхозында, 1940 й. алып “Пермь-сплав” тресында эшләй. 1942 й. башлап Көньяҡ-Көнбайыш фронтта...

КӨБӘК, Бүздәк р‑нындағы ауыл

КӨБӘК, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Таулар а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 38 км алыҫлыҡта Иҙәш й. (Сәрмәсән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 770 кеше; 1920 — 779; 1939 — 786; 1959 — 651; 1989 — 443; 2002 — 425; 2010 — 338 кеше. Башҡорттар, татарҙар йәшәй (2002)....

КОЩЕГУЛОВА Ильмира Рөстәм ҡыҙы

КОЩЕГУЛОВА Ильмира Рөстәм ҡыҙы (15.5.1958, Джалал‑Абад ҡ.), иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (2007). МДУ‑ны тамамлағандан һуң (1980) 1994 й. тиклем (өҙөклөк м‑н) РФА Өфө ФҮ‑лә, 1992—93 йй. “Восток” халыҡ‑ара коммерция акционерҙар банкыһында эшләй. 1994 й. алып БР‑ҙың Милли банкыһында: баш иҡтисадсы, 1996 й....

КОШЛЯК Владислав Александрович

КОШЛЯК Владислав Александрович (20.10.1933, Украина ССР‑ы Верхний ҡсб — 16.12.2004, Өфө ҡ.), геофизик. Геология‑минералогия фәндәре докторы (2004). РФ Энергетика министрлығының почётлы нефтсеһе (2001). И.М.Губкин исемендәге Мәскәү нефть институтын тамамлағандан һуң (1956) Новосибирск геофизика тресында...

КОЧКАРЬ АЛТЫН ПРИИСКЫЛАРЫ

КОЧКАРЬ АЛТЫН ПРИИСКЫЛАРЫ, Троицк өйәҙе территорияһындағы Һәнәр һәм Өйәлкә йй. (Уй й. ҡушылдыҡтары) араһында урынлашҡан. Сауҙагәр П.Е.Бакакин Ырымбур казак ғәскәре ерҙәрендә һибелмә ятҡылыҡ асҡандан һуң 1844 й. алып (башҡа мәғлүмәттәр буйынса, 1845) эшләй. Иң ҙурҙары: Андреев, Гаврилов-Архангел, Екатерина,...

КОЧЕТОВ Иван Данилович

КОЧЕТОВ Иван Данилович (27.5.1917, Стәрлетамаҡ ҡ. — 15.5.1943, Тверь өлкәһе Градобить а.), лётчик, гвардия өлкән лейтенанты (1942). Советтар Союзы Геройы (1943). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Ырымбур хәрби авиация пилоттар мәктәбен тамамлаған (1938). 1937 й. алып Ҡыҙыл армияла. 1941 й. башлап Төньяҡ-Көнбайыш...

КОЧЕТКОВ Степан Михайлович

КОЧЕТКОВ Степан Михайлович [14.8.1923, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Васильевка а. (БР‑ҙың Мәләүез районы) — 24.9.1984, шунда уҡ), Советтар Союзы Геройы (1943). Кесе лейтенант (1946). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Могилёв пехота училищеһын тамамлаған (1946). 1941 й. алып Мәләүез районының Ергән МТС‑ында...

КОЧЕНЕВ Илья Лукич

КОЧЕНЕВ Илья Лукич (яҡынса 1720 — 2.11.1773, Ырымбур ҡ.), Ырымбур халҡынан Уложенный комиссия депутаты. Сауҙагәр. Комиссияға ҡала кешеләре һәм Ырымбур сик буйы таможняһы хеҙм‑рҙәре исеменән ҡала үҙидараһы органын булдырыу, башҡорттарға Һаҡмар й. һәм уның ҡушылдыҡтары буйындағы урмандарҙы алпауыттарға...

КОТОМКИН Михаил Васильевич

КОТОМКИН Михаил Васильевич (1885, Вятка губ. Царёвосанчурск ҡ. — 1954, Мәскәү), рев‑ция хәрәкәте эшмәкәре. 1904 й. алып РСДРП ағзаһы. 1906 й. һәм 1908 й. ҡулға алына. 1908 й. башлап С.‑Петербург нәшриәттәрендә, 1913 й. Стәрлетамаҡ һәм 1914 й. алып Бәләбәй өйәҙ земство башҡармаларында эшләй. 1917 й....

КОТОВ Михаил Иванович

КОТОВ Михаил Иванович (9.11.1896, Воронеж губернаһы Задонск ҡ. — 25.8.1978, Киев ҡ.), геоботаник. Биология фәндәре докторы (1940), профессор (1943). БАССР‑ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (1967). Харьков университетын тамамлаған (1922). Фәнни эшмәкәрлеге Кавказ аръяғының, Себерҙең, Уралдың, РФ‑тың башҡа...

КОТЕНЁВ Юрий Алексеевич

КОТЕНЁВ Юрий Алексеевич (23.3.1961, Октябрьский ҡ.), тау инженеры. Техник ф. д‑ры (2004), проф. (2007). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1983) шунда уҡ эшләй (1987 й. алып өлкән инженер); 1988 й. башлап Ҡатламдарҙың нефть биреүсәнлеген арттырыу ҒТИ‑нда: өлкән ғилми хеҙм‑р, 1993 й. — лаб. мөдире, 1994 й. —...

КОТЕЛЬНИКОВ Николай Алексеевич

КОТЕЛЬНИКОВ Николай Алексеевич (5.12.1850, Ырымбур губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Левашев улусы Левашев а. — 15.10.1911, Өфө), дин әһеле. Священник дәрәжәһен ҡабул иткән (1876). Өфө дини семинарияһын тамамлағандан һуң (1874) Ир балалар дини училищеһында уҡыта, Стәрлетамаҡ өйәҙенең — Ергән, Өфө өйәҙенең Голодаев аа....

КОСЯКОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл

КОСЯКОВКА, Стәрлетамаҡ р‑нындағы ауыл, Краснояр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 9 км һәм Косяковка т. юл ст. Көнс. табан 1 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 431 кеше; 1920 — 476; 1939 — 539; 1959 — 797; 1989 — 651; 2002 — 706; 2010 — 744 кеше. Сыуаштар йәшәй (2002). Төп мәктәп (Оло Ҡуғанаҡ...

КОСЬМИН Владимир Дмитриевич

КОСЬМИН Владимир Дмитриевич (24.6.1884, Курск ҡ. — 25.4.1950, Сидней ҡ., Австралия), Аҡтар хәрәкәте эшмәкәре. Ген.-майор (1919). 1904—05 йй. рус-япон һуғышында, Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында ҡатнашыусы. Император Николай хәрби акад. тамамлаған (С.‑Петербург, 1911). 1918 й. авг. алып 1‑се...

КОСЫГИН Алексей Николаевич

КОСЫГИН Алексей Николаевич (8.2.1904, С.‑Петербург — 18.12.1980, Мәскәү), совет партия-дәүләт эшмәкәре. Соц. Хеҙмәт Геройы (1964, 1974). С.М.Киров ис. Ленинград туҡыу ин‑тын тамамлаған (1935). 1939 й. алып СССР‑ҙың туҡыу сәнәғәте халыҡ комиссары. 1940 й. башлап СССР МС рәйесе урынбаҫары, 1960 й. — 1‑се...

КОСТЮКОВА Татьяна Петровна

КОСТЮКОВА Татьяна Петровна (16.3.1946, Өфө), инженер‑электромеханик. Техник ф. д‑ры (2000), проф. (2002). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2010). ӨАИ‑ны тамамлағандан һуң (1968) шунда уҡ эшләй, 2000—05 йй. БДАУ-ҙың информатика һәм мәғлүмәт технологиялары каф. мөдире. Фәнни тикшеренеүҙәре...

КОСТЮК Михаил Фёдорович

КОСТЮК Михаил Фёдорович (2.11.1959, Украина ССР‑ының Носовцы а.), хоҡуҡ белгесе. Юридик ф. д‑ры (2001), проф. (2003). СССР ЭЭМ‑дың Рязань юғары мәктәбен (1984), РФ ЭЭМ акад. (1992), РФ ЭЭМ‑дың Идара итеү акад. (2000) тамамлаған. 1989 й. алып ӨЮИ‑ла уҡыта, 2002 й. — енәйәт хоҡуғы каф. начальнигы. 2010 й....

КОСТРИН Константин Васильевич

КОСТРИН Константин Васильевич (27.2.1901, Һарытау ҡ. — 13.10.1974, Өфө), химик‑технолог. Техник ф. канд. (1937), проф. (1935). Хеҙмәт Геройы (1932). БАССР‑ҙың атҡ. нефтсеһе (1967). Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. 1‑се Петроград политехник ин‑тын тамамлаған (1923). 1924—39 йй. нефть эшкәртеү з‑дтарында,...