Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы (5.1.1941,Өфө ҡ. — 8.11.2020, шунда уҡ), инженер‑электрик. ӨАИ‑ны тамамлаған (1973). 1958 й. алып “Сталинуголь” тресының 2‑се шахтаһында (Углеуральск ҡ.), 1959 й. – 3‑сө төҙө­лөш тресында (Өфө ҡ.), 1960 й. – “Продмонтаж” тресының Өфө монтаж идаралығында эшләй. 1965—2009 йй. (өҙөклөк...

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы

ХӘКИМОВ Флүс Мәғсүм улы (5.1. 1941,Өфө),инженер‑электрик. ӨАИ‑нытамамлаған (1973). 1958 й. алып “Сталинуголь” тресының 2‑се шахтаһында (Углеуральск ҡ.), 1959 й. – 3‑сө төҙө­лөш тресында (Өфө), 1960 й. – “Продмонтаж” тресының Өфө монтаж идаралығында эшләй. 1965—2009 йй. (өҙөклөк м‑н) ӨМЭПБ‑ла: слесарь‑электромонтажсы,...

ХӘКИМОВ Халиҡ Рәүеф улы

ХӘКИМОВ Халиҡ Рәүеф улы [ысын исеме Ғәбделхәкимов Халиҡ Ғәбделрәүеф улы; 1.7.1895, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Дүсән а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 3.4.1975, Мәскәү, тыуған яғында ерләнгән], инженер. Техник ф. д‑ры (1956), проф. (1957). Граждандар һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. К.Ә.Хәкимовтың ҡустыһы. К.А.Тимирязев...

ХӘКИМОВА Светлана Фәрит ҡыҙы

ХӘКИМОВА Светлана Фәрит ҡыҙы (21.6.1963, БАССР‑ҙың Әлшәй р‑ны Иҫке Сәпәш а.), актриса. БР‑ҙың халыҡ (2006) һәм атҡ. (1997) артисы. ӨДСИ‑не тамамлағандан һуң (1991; Р.В.Исрафилов курсы) БАДТ актрисаһы. Һөйкөмлөлөгө,муз.һәләтлелеге,сәхнәлә үҙен еңел тотоуы Х. байтаҡ лирик‑драматик [Сәрби (“Йәш йөрәктәр”,...

ХӘКИМОВА Шәмсиә Ғәҙи ҡыҙы

ХӘКИМОВА Шәмсиә Ғәҙи ҡыҙы [3.6. 1908, Һамар губ. Бөгөлмә өйәҙе Балтас а. (ТР‑ҙың Аҙнаҡай р‑ны) — 18.11. 2003, Өфө], инженер‑металлург. БАССР‑ҙың атҡ. фән һәм техника эшмәкәре (1958). Мәскәү ҡорос ин‑тын тамамлағандан һуң (1936) 1963 й. тиклем (өҙөклөк м‑н) 26‑сы Дәүләт союз з‑дында (Өфө) эшләй: инженер‑технолог,...

ХӘКИМОВТАР, сауҙагәрҙәр

ХӘКИМОВТАР, сауҙагәрҙәр. Абдуллатип Әбделхәким улы Х., 2‑се гильдия сауҙагәре. Бөгөлмә, Өфө ҡҡ. һәм Бөрөөйәҙенең Дүртөйлө а. магазиндары һәм кибеттәре булған, һуң­ғыһында ярма тартыусы пар тирмәне урынлашҡан. Икмәк,мануфактура һәм бакалея тауарҙары м‑н сауҙа иткән (йыллыҡ әйләнеше 300 мең һум). Бөгөлмәлә...

ХӘЛЕКӘЙ, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл

ХӘЛЕКӘЙ, Һ ы у ы ҡ ш и ш м ә, Стәрлебаш р‑нындағы ауыл, Хәлекәй а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 9 км һәм Стәрлетамаҡ т. юл ст. К.‑Көнб. табан 67 км алыҫлыҡта Күндерәк й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1283 кеше; 1920 — 1834; 1939 — 945; 1959 — 726; 1989 — 411; 2002 — 380; 2010 — 350 кеше. Татарҙар...

ХӘЛИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл

ХӘЛИЛ, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Хәлил а/с үҙәге. Район үҙәгенән К. 36 км һәм Әлмөхәмәт т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 15 км алыҫлыҡта Дарыулы й. (Оло Ҡыҙыл й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 418 кеше; 1920 — 1091; 1939 — 679; 1959 — 508; 1989 — 1061;2002 — 1070;2010 — 1117 кеше. Башҡорттар...

ХӘЛИЛ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл

ХӘЛИЛ, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Иҫке Аҡбүләк а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 21 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 72 км алыҫлыҡта Байҡы й. (Өфө й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 418 кеше; 1920 — 499; 1939 — 254; 1959 — 256; 1989 — 227; 2002 — 221; 2010 — 224 кеше....

ХӘЛИЛОВ Зыя Ишбулды улы

ХӘЛИЛОВ Зыя Ишбулды улы (13.6. 1953, БАССР‑ҙың Баймаҡ р‑ны 2‑се Этҡол а. — 10.4.2009, Күмертау ҡ., тыуған яғында ерләнгән), ҡурайсы, йырсы. БАССР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1986). Ҡурайсылар союзы ағзаһы (1999). Ә.Д.Исҡужиндың уҡыусыһы. Учалы музыка уч‑щеһын (1976), БДУ‑ны (1991) тамамлаған. 1976 й....

ХӘЛИЛОВ Леонард Мөхип улы

ХӘЛИЛОВ Леонард Мөхип улы (1.1. 1951, БАССР‑ҙың Салауат р‑ны Иҫке Михайловка а.,хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Малаяҙ а.), физик‑химик. Химия ф. д‑ры (1991), проф. (2003). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2011). БДУ‑ны тамамлаған (1972). 1974 й. алып Органик химия ин‑тында эшләй (1981 й. – өлкән ғилми хеҙм‑р). 1993...

ХӘЛИЛОВ Мәүлитбай Рамаҙан улы

ХӘЛИЛОВ Мәүлитбай Рамаҙан улы (2.12.1952, Ишембай ҡ.), скульптор. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (2003). Рәссамдар союзы ағзаһы (1995). БДПИ‑ны тамамлаған (1981). 1982— 97 йй. Ҡ.Дәүләткилдеев ис. Респ. һынлы сәнғәт гимназия‑интернатында уҡыта. Ижадының төп темаһы — башҡорт этносы, халыҡ тормошоноң фәлс.‑донъяуи...

ХӘЛИЛОВ Рөстәм Радик улы

ХӘЛИЛОВ Рөстәм Радик улы (10.12. 1979, Ишембай ҡ.), спортсы. Хәҙерге бишбәйге б‑са Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2000). ӨДАТУ‑ны тамамлаған (2003). Хәҙ. бишбәйге б‑са респ. СДЮСШОР‑ы тәрбиәләнеүсеһе (тренеры А.М.Уткин). Үҫмер спортсылар араһында шәхси зачётта донъя һәм Европа чемпионаттарының...

ХӘЛИМОВ Андалис Ғариф улы

ХӘЛИМОВ Андалис Ғариф улы (26.10.1941, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Яңы Балаҡ а.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (1997), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2017), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2001). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1969) шунда уҡ эшләй (1985 й. тиклем Салауат филиалында),...

ХӘЛИМОВ Элик Мәзит улы

ХӘЛИМОВ Элик Мәзит улы (19.3. 1931, Өфө — 25.9.2014,шунда уҡ), тау инженеры‑геолог. Геол.‑минералогия ф. д‑ры (1970), проф. (1972). РСФСР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1974), РСФСР Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡ. хеҙм‑ре (1979), РФ‑тың почётлы нефтсеһе (1991). И.М.Губкин ис. Мәскәү нефть ин‑тын...

ХӘЛИТОВ Рәйес Йосоп улы

ХӘЛИТОВ Рәйес Йосоп улы (4.11. 1934, Өфө — 14.9.2008, шунда уҡ), рәссам. БР‑ҙың атҡ. рәссамы (1995). Рәссамдар союзы ағзаһы (1968). П.П.Беньков ис. Ташкент художе­ство уч‑щеһын тамамлағандан һуң (1958) Өфөлә йәшәй һәм эшләй. Х. рәсем сәнғәтенә акад. реализм традицияларына тартылыу хас: “М.Ш. Хоҙайбирҙина...

ХӘЛИУЛЛИН Айрат Нәсибулла улы

ХӘЛИУЛЛИН Айрат Нәсибулла улы (16.5.1934, БАССР‑ҙың Туймазы р‑ны Имәнкүпер а. — 11.7.2000, Өфө), Соц. Хеҙмәт Геройы (1964). 1950 й. алып “Башзападнефтеразведка” (Октябрьский ҡ.) тресының транспорт контораһында слесарь. 1952 й. башлап “Востокнефтепроводстрой” тресының 2‑се һәм 3‑сө төҙөлөш идаралығында:...

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы (1.6.1962, ТАССР‑ҙың Иҫке Кәкерле а.), фармхимик. Фармацевтика фәндәре докторы (1999), профессор (2000). БР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре (2019). Ҡазан медицина институтын тамамлаған (1985). 1988 й. алып БДМУ‑ла уҡыта (1992 й. башлап аналитик һәм токсикологик химия курстары...

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы

ХӘЛИУЛЛИН Фирҡәт Әҙелйән улы (1.6.1962, ТАССР‑ҙың Иҫке Кәкерле а.), фармхимик. Фарм. ф. д‑ры (1999), проф. (2000). Ҡазан мед. ин‑тын тамамлаған (1985). 1988 й. алып БДМУ‑ла уҡыта (1992 й. башлап фарм. химия каф. мөдире). Фәнни эшмәкәрлеге азотлы гетероциклдар нигеҙендә тиирандар һәм тиетандар реакцияһы...

ХӘЛФИНА Аида Әнүәр ҡыҙы

ХӘЛФИНА Аида Әнүәр ҡыҙы (11.8. 1941, БАССР‑ҙың Учалы р‑ны Ильинка приискыһы ҡсб, хәҙ. БР‑ҙың ш. уҡ р‑ны Ильинка а.), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2003), проф. (2004). РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2000). СДПИ‑ны тамамлағандан һуң (1964) шунда уҡ, 1966—2010 йй. БДУ‑ла эшләй. Фәнни...