Список материалов

ҺАНДУҒАСТАР
ҺАНДУҒАСТАР, былбылдар (Luscinia), барҡылдаҡтар ғаиләһенә ҡараған ҡоштар заты. 6 төрө билдәле: көйәҙ Һ., көньяҡ, йәки көнбайыш Һ., ябай, йәки көнсығыш Һ. Евразияла, күк Һ., һыҙғырыусы...

ҺАҒЫҘАҠ ЫЛАСЫНЫ
ҺАҒЫҘАҠ ЫЛАСЫНЫ (Pernis apivorus), ыласын һымаҡтар отрядының ҡарсығалар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла (көнсығышта Алтайға тиклем) таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо...

ҺАБА, һауыт
ҺАБА, оҙон муйынлы, төбө дүрт мөйөшлө, 4 ҡырлы пирамида рәүешендәге һауыт (бейеклеге 1,5 м тиклем; ҡара: Тиренән эшләнгән өй кәрәк‑ярағы). Һ. иләнгән ат тиреһенән эшләгәндәр....

ҺАБАЙ, Ғафури р‑нындағы ауыл
ҺАБАЙ, Ғафури р‑нындағы ауыл, Ҡауарҙы а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 58 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 70 км алыҫлыҡта Еҙем й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й....

ҺАБАН ТУРҒАЙҘАРЫ
ҺАБАН ТУРҒАЙҘАРЫ (Alaudidae), турғай һымаҡтар отрядына ҡараған ҡоштар ғаиләһе. Яҡынса 75 төрө билдәле, бөтә Ер шары буйлап таралған. БР‑ҙа 5 төрө осрай. Һайраусы күсәр ҡоштар....

ҺАБАНАЙ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл
ҺАБАНАЙ, Дүртөйлө р‑нындағы ауыл, Иҫке Яндыҙ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 25 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 155 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906...

ҺАБАНАҠ, Мәсетле р‑нындағы ауыл
ҺАБАНАҠ, Һ а б а н ғ о л, Мәсетле р‑нындағы ауыл, Ләмәҙтамаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 10 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 116 км алыҫлыҡта Әй й. буйында...

ҺАБАНТУЙ, байрам
ҺАБАНТУЙ, башҡорттарҙа традицион байрам. 19 б. аҙ. тиклем яҙлы‑көҙлө осорҙа ҡарғатуйҙан һуң сәсеү эштәре башланғанға тиклем, һуңыраҡ сәсеү эштәре тамамланғандан һуң...

ҺАБАШ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ҺАБАШ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Ергән а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 35 км һәм Ергән т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 3 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 516 кеше;...

ҺАБРАУ ЙЫРАУ, шағир‑импровизатор
ҺАБРАУ ЙЫРАУ, шағир‑импровизатор. Башҡорттарҙа Һабрау йырау, ҡаҙаҡтарҙа, ҡарағалпаҡтарҙа, нуғайҙарҙа Сапыра Сурғантай улы, Сабра жырау, Сып(ы)ра жырау, Супра, Сафар...

ҺАБЫНСӘСКӘ
ҺАБЫНСӘСКӘ, ҡәнәфер һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Яҡынса 10 төрө билдәле, күбеһенсә Европаның уртаса бүлкәтенең төньяҡ өлөшөндә; Урта Азияла, Монголияла...

ҺАБЫР, Йылайыр р‑нындағы ауыл
ҺАБЫР, Йылайыр р‑нындағы ауыл, Һабыр а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 35 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 125 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й....

ҺАҒЫҘАҠ ЫЛАСЫНЫ, ҡош
ҺАҒЫҘАҠ ЫЛАСЫНЫ (Pernis apivorus), ыласын һымаҡтар отрядының ҡарсығалар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла (көнсығышта Алтайға тиклем) таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо...

ҺАҒЫҘАҠТАР
ҺАҒЫҘАҠТАР, ысын һағыҙаҡтар (Vespidae), яры ҡанатлылар отрядына ҡараған бөжәктәр ғаиләһе. Яҡынса 5 мең төрө билдәле, бөтә Ер шары буйлап таралған. БР‑ҙа 30‑ға яҡын төрө осрай:...

ҺАҘ ГӨБӨРГӘЙЕЛЕ
ҺАҘ ГӨБӨРГӘЙЕЛЕ (Emys orbicularis), сөсө һыу гөбөргәйелдәре ғаиләһенә ҡараған һөйрәлеүсе. Үҙәк һәм Көнсығыш Европала, Алғы Азияла һәм Африканың төньяҡ‑көнбайышында таралған....

ҺАҘ МУНСАҒЫ
ҺАҘ МУНСАҒЫ, хамедафне (Chamаedaphne), арса һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Затта 1 төр — ябай Һ.м. Төньяҡ ярымшарҙың уртаса һәм субарктик бүлкәттәрендә таралған....

ҺАҘ МҮГЕ
ҺАҘ МҮГЕ, т о р ф м ү г е (Sphagnum), һаҙ мүктәре класына ҡараған мүк һымаҡтар заты. 150—250 төрө билдәле. Башҡортостанда 27 төрө үҫә. Асыҡ йәшел, һары, көрән, ҡыҙыл йәки ҡыҙыл‑көрән...

ҺАҘ СӘСКӘ
55

ҺАҘ ТОМБОЙОҒО
ҺАҘ ТОМБОЙОҒО (Caltha palustris), лютик һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәр заты. Ике ярымшарҙың да тропик булмаған өлкәләрендә яҡынса 15 (башҡа мәғлүмәттәр б‑са,
25‑тән...

ҺАҘ ТУПРАҒЫ
ҺАҘ ТУПРАҒЫ, оҙайлы артыҡ дымланыу шарттарында дым яратыусы үҫемлектәр донъяһы аҫтында формалашҡан тупраҡ тибы. Ҡоро ер һаҙланғанда һәм һыу ятҡылыҡтары торфланғанда...