Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

ВАВИЛОВТАР

ВАВИЛОВТАР, дворяндар нәҫеле. Нәҫелде башлап ебәреүсе — Вавила Фролов, Ҡасим татарҙарынан. Свияжск ҡ. хеҙмәт итә. Нуғайҙарға әсирлеккә эләгә, азат ителгәндән һуң,...

ВАГАНОВ Геннадий Викторович

ВАГАНОВ Геннадий Викторович (25.11.1936, БАССР‑ҙың Дыуан р-ны Дыуан а.), спортсы. Саңғы ярышы б-са СССР‑ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1965), СССР‑ҙың атҡ. спорт мастеры...

ВАГИН Владимир Геннадьевич

ВАГИН Владимир Геннадьевич (27.9.1945, Чита ҡ. — 15.7.2016, Өфө), тренер. Ауыр атлетика б‑са Рәсәйҙең атҡ. тренеры (2004), СССР‑ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1971). БР‑ҙың атҡ....

ВАГИН Георгий Дмитриевич

ВАГИН Георгий Дмитриевич (11.2.1908, Өфө — 1982, шунда уҡ), архитектор. Архитекторҙар союзы ағзаһы (1935). Ленинград юғары художество-техник ин‑тын тамамлаған (1929). 1930 й. алып...

ВАГОС Павел Васильевич

ВАГОС Павел Васильевич (20.1.1912, Гродно губ., Песчанка а. – 9.10.1986, Өфө), конструктор. РСФСР-ҙың атҡ. уйлап табыусыһы (1973). Ленинград а.х. механизациялау ин‑тын тамамлағандан...

ВАЙЦЕХОВСКИЙ Евгений Владимирович

ВАЙЦЕХОВСКИЙ Евгений Владимирович (12.5.1986, Кирово-Чепецк ҡ.), спортсы. Ҡаяға менеү спорты б-са Рәсәйҙең халыҡ-ара класлы спорт мастеры (2004), Рәсәйҙең атҡ. спорт мастеры...

ВАКУЛЕНКО Иван Логгинович

ВАКУЛЕНКО Иван Логгинович [1878 й. ғин., Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Спасский а. (Ырымбур өлк. Һарыҡташ р‑ны) — 3.4.1955, Өфө], биохимик. Мед. ф. д‑ры (1935), проф. (1935). РСФСР‑ҙың...

ВАКУЛЬСКИЙ Александр Васильевич

ВАКУЛЬСКИЙ Александр Васильевич [28.8.1922, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Ҡалтыман а. (БР‑ҙың Иглин районы) — 28.7.1990, Измаил ҡ.], лётчик, майор (1945). Советтар Союзы Геройы (1945). Б.В. һуғышында...

ВАКУЛЬСКИЙ Александр Дмитриевич

ВАКУЛЬСКИЙ Александр Дмитриевич (1.1.1949, БАССР‑ҙың Иглин р‑ны Иглин а.), дирижёр. Ленинград консерваторияһын тамамлаған (1975; Д.Ф.Ерёмин, С.Я.Левин класы). 1969—75 йй. Ленинград...

ВАКУУМ ҠУЛАЙЛАМАҺЫ

ВАКУУМ ҠУЛАЙЛАМАҺЫ, машиналар эшләүҙә: баҫымы 0,1 Па алып 0,001 Па тиклем булған вакуумды файҙаланып, төрлө технологик процестарҙы башҡарыу өсөн тәғәйенләнгән. Тәғәйенләнеше...

ВАКУУМЛЫ ИОНЛЫ-ПЛАЗМАЛЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАР

ВАКУУМЛЫ ИОНЛЫ-ПЛАЗМАЛЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАР, төрлө материалдарҙан (металл, быяла, пластмасса һ.б.) яһалған деталдәрҙең өҫкө йөҙөн иондар шәлкемен, төрлө тығыҙлыҡтағы һәм...

ВАҠ КҮСТЕРӘ

ВАҠ КҮСТЕРӘ (Bromopsis), ҡыяҡлылар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Башҡортостанда ҡылсыҡһыҙ, Бенекен, яр күстерәһе төрҙәре үҫә. Күп йыллыҡ үлән. Һабағы төҙ, бейеклеге 50—150 см....

ВАҠ САРЛАҠ

ВАҠ САРЛАҠ (Sterna albifrons), сәпсәү һымаҡтар отрядының сарлаҡтар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла, Төньяҡ Америкала, Көнбайыш һәм Төньяҡ Африкала таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә...

ВАҠ СЫСҠАНДАР

ВАҠ СЫСҠАНДАР (Sicista), кимереүселәр отрядының ялман сысҡан һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған заты. 14 төрө билдәле. БР-ҙа урман В.с. һәм дала В.с. тереклек итә. Кәүҙә оҙонлоғо 5—7,7 см,...

ВАҠ ТАУИСКҮҘ

ВАҠ ТАУИСКҮҘ (Eudia pavonia), күбәләктәр отрядының тауискүҙҙәр ғаиләһенә ҡараған бөжәк. Евразияла таралған. Ҡанатының ҡоласы 6—8 см (ата күбәләктеке бәләкәйерәк), алғылары...

ВАҠ ҺАЙЫҪҠАН

ВАҠ ҺАЙЫҪҠАН (Lanius excubitor), һайыҫҡан, ваҡ һайыҫҡандар ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияла, Төньяҡ Америкала һәм Африкала таралған. Күсәр ҡош, ҡайһы берҙә ҡышлай. Кәүҙә оҙонлоғо...

ВАҠ ҺАЙЫҪҠАНДАР

ВАҠ ҺАЙЫҪҠАНДАР (Laniidae), турғай һымаҡтар отрядына ҡараған ҡоштар ғаиләһе. 12 заты, яҡынса 70 төрө билдәле; Евразияла, Африкала, Төньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда...

ВАҠҠОЛАҠ ЯРҒАНАТТАР

ВАҠҠОЛАҠ ЯРҒАНАТТАР (Pipistrellus), ярғанаттар ярым отр. шыма танаулылар ғаиләһенә ҡараған имеҙеүселәр заты. Яҡынса 40 төрө билдәле. Евразияның урта бүлкәтенән алып Көньяҡ...

ВАҠЫТ-МИҘГЕЛ ЙОЛА ПОЭЗИЯҺЫ

ВАҠЫТ-МИҘГЕЛ ЙОЛА ПОЭЗИЯҺЫ, йола фольклорының үҙенсәлеклебер тармағы. В-м.й.п. нигеҙендә һүҙҙеңарбау көсөнә ышаныу ята (ҡара:Магия), унда хужалыҡ итеүҙә ҡурсалаусы булған...

ВАҠЫТЛЫ БӨТӘ РӘСӘЙ ХӨКҮМӘТЕ

 ВАҠЫТЛЫ БӨТӘ РӘСӘЙ ХӨКҮМӘТЕ, Ө ф ө Д и р е к т о р и я һ ы, 1918 й. 23 сент. Өфө дәүләт кәңәшмәһе ҡабул иткән “Бөтә Рәсәй юғары власын ойоштороу тураһында акт”ҡа ярашлы ойошторола....