Список материалов
ҺАУА ТЕМПЕРАТУРАҺЫ
ҺАУА ТЕМПЕРАТУРАҺЫ, һауаның йылылыҡ торошо дәрәжәһен билдәләгән дәүмәл; һауа торошо һәм климат характеристикаларының береһе. Термометр һәм термограф ярҙамында үлсәнә....
ҺАУА ТОРОШО
ҺАУА ТОРОШО, әлеге ваҡытта йәки сикләнгән ваҡыт эсендә (тәүлек, ай, йыл) билдәле урында күҙәтелгән атмосфера күренештәре һәм процестары комплексы. Һ.т. күп йыллыҡ режимы...
ҺАУА ТРАНСПОРТЫ
ҺАУА ТРАНСПОРТЫ, һауа юлдары буйлап пассажирҙар, почта һәм йөк ташыған транспорт төрө. Авиапредприятиелар (һауа суднолары паркы булған), аэропорттарҙан, ш. уҡ кадрҙар...
ҺАУАНАН КҮҘӘТЕҮ, ХӘБӘР ИТЕҮ ҺӘМ ЭЛЕМТӘ ХӘРБИ УЧИЛИЩЕҺЫ
ҺАУАНАН КҮҘӘТЕҮ, ХӘБӘР ИТЕҮ ҺӘМ ЭЛЕМТӘ ХӘРБИ УЧИЛИЩЕҺЫ, 1941 й. 17 майында Ленинградта РККА составында асыла; хәҙ. А.Ф.Можайский ис. Хәрби‑йыһан акад. ракета‑йыһан оборона...
ҺАУАНЫҢ ДЫМЛЫЛЫҒЫ
ҺАУАНЫҢ ДЫМЛЫЛЫҒЫ, һауала һыу пары миҡдары; һауа торошо һәм климаттың иң мөһим күрһәткестәренең береһе. Абс. (г/м3) һәм сағыштырма (%) дымлылыҡ, һыу парының тығыҙлығы (баҫым,...
ҺАУЛЫҠ ҺАҠЛАУ
ҺАУЛЫҠ ҺАҠЛАУ, халыҡ һаулығын һаҡлау һәм нығытыу, кешеләрҙең ғүмерен оҙайтыу маҡсатында үткәрелгән дәүләт соц.‑иҡт., мед. һәм йәмәғәт саралары системаһы. Һ.һ. системаһының...
ҺӘЙЕТ, Фёдоровка р‑нындағы ауыл
ҺӘЙЕТ, Фёдоровка р‑нындағы ауыл, Разин а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 38 км һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 26 км алыҫлыҡта Һуҡайлы й. буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ҺӘЙЕТҠОЛ, Б а ш а й, Әбйәлил р‑нындағы ауыл
ҺӘЙЕТҠОЛ, Б а ш а й, Әбйәлил р‑нындағы ауыл, Буранғол а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. табан 36 км һәм Магнитогорск т. юл ст. (Силәбе өлк.) 91 км алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл й. буйында...
ҺӘЙТӘК, Балтас р‑нындағы ауыл
ҺӘЙТӘК, Балтас р‑нындағы ауыл, Һәйтәк а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 14 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 84 км алыҫлыҡта Ҡыйғаҙы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы)...
ҺӘЙТӘК, Учалы р‑нындағы ауыл
ҺӘЙТӘК, Учалы р‑нындағы ауыл, Учалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 17 км һәм Учалы т. юл ст. Көнс. табан 10 км алыҫлыҡта Ямйылға й. (Уй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ҺӘЛӘКӘТТӘР МЕДИЦИНАҺЫ ХЕҘМӘТЕ
ҺӘЛӘКӘТТӘР МЕДИЦИНАҺЫ ХЕҘМӘТЕ, Бөтә Рәсәй һәләкәттәр м е д и ц и н а һ ы х е ҙ м ә т е, ғәҙәттән тыш хәлдәрҙе иҫкәртеү һәм эҙемтәләрен бөтөрөү б‑са берҙәм дәүләт системаһының...
ҺӘЛӘҮЕК, йылға
ҺӘЛӘҮЕК, йылға, Ағиҙел й. уң ҡушылдығы. Ишембай р‑ны Әсеялан а. төньяҡ‑көнсығышҡа табан 5 км алыҫлыҡта башлана. Шул уҡ район буйлап көнсығыштан көнбайышҡа ҡарай аға,...
ҺӘМӘН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
ҺӘМӘН, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Билал а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 68 км һәм Сибай т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 107 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. —...
ҺӘРГӘЙ, Мәләүез р‑нындағы ауыл
ҺӘРГӘЙ, Мәләүез р‑нындағы ауыл, Нөгөш а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Мәләүез т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 46 км алыҫлыҡта Нөгөш һыуһаҡлағысы буйында, Башҡортостан милли паркы...
ҺӘҮӘЛӘЙ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл
ҺӘҮӘЛӘЙ, Ҡырмыҫҡалы р‑нындағы ауыл, Һәүәләй а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 19 км һәм Ибраһим т. юл ст. Көнс. табан 3 км алыҫлыҡта Ҡыҙылғы й. (Ағиҙел й. басс.) буйында урынлашҡан....
ҺӘҮӘЛӘЙ, Тәтешле р‑нындағы ауыл
ҺӘҮӘЛӘЙ, Тәтешле р‑нындағы ауыл, Аҡбулат а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 52 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К. табан 62 км алыҫлыҡта Варзы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы)...
ҺӘҮӘНӘК МЕТАМОРФИК КОМПЛЕКСЫ
ҺӘҮӘНӘК МЕТАМОРФИК КОМПЛЕКСЫ, урындағы стратиграфик бүлексә. Д.Г.Ожиганов тарафынан айырып күрһәтелә, аҫҡы (үткәл, ҡурташ, тупарғас, мазарин һәм уҡшыҡ‑әрүәк свиталары)...
ҺӘҮӘҪКӘР ЙҮГЕРЕҮСЕЛӘР КЛУБТАРЫ
ҺӘҮӘҪКӘР ЙҮГЕРЕҮСЕЛӘР КЛУБТАРЫ, йәмәғәт ойошмалары. Эшмәкәрлегенең төп йүнәлештәре: сәләмәт йәшәү рәүешен, һауыҡтырыусы йүгереүҙе пропагандалау, ярыштар һәм киң...
ҺӘҮӘҪКӘР КИНО
ҺӘҮӘҪКӘР КИНО, үҙешмәкәр сәнғәттөрө. Башҡортостанда 20 б. 50‑се йй. барлыҡҡа килә. Тәүге үҙешмәкәр киностудия 1957 й. Гагарин Ю.А. исемендәге мәҙәниәт, фән һәм техника йорто...
ҺӘҮБӘН, эпос геройы
ҺӘҮБӘН, “Аҡбуҙат” эпосының төп геройы. Үҙенең ҡарт олатаһы Урал батырҙың данлы эштәрен дауам итеүсе, кеше бәхете, соц. дөрөҫлөк өсөн көрәшеүсе булып сығыш яһай. Атаһы...
