Список материалов
УСПЕНСКИЙ Глеб Иванович
УСПЕНСКИЙ Глеб Иванович (25.10. 1843, Тула ҡ. — 6.4.1902, С.‑Петербург), яҙыусы. “Растеряев урамы йолалары” (“Нравы Растеряевой улицы”; 1866), “Ауыл көндәлегенән” (“Из деревенского дневника”; 1877—80) очерк китаптары, “Бөлгөнлөккә төшөү” (“Разоренье”; 1869—71) повестар йыйынтығы һ.б. авторы. 1889 й....
УСТИЛЯГО
УСТИЛЯГО (Ustilago), торон бәшмәктәр заты. Яҡынса 350 төрө билдәле, киң таралған. Ҡыяҡлыларҙың облигат паразиттары. Мицелийы дикариотик, күҙәнәк‑ара. Базидиялары 4 күҙәнәкле, тынлыҡ хәлендәге споранан (телиоспоралар) үҫеп сыға. Телиоспоралары эре, ҡара төҫтә, сәнскеле, һирәгерәк шыма, диам. яҡынса 15...
УСТЬ‑ӘЙӘҘ, Дыуан р‑нындағы ауыл
УСТЬ‑ӘЙӘҘ, Дыуан р‑нындағы ауыл, Заимка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 113 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 188 км алыҫлыҡта Аяҙ й. (Ҡариҙел й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 96 кеше; 1920 — 118; 1939 — 324; 1959 — 390; 1989 — 397; 2002 — 255; 2010 — 227 кеше....
УСТЬ‑ҮГЕҘ, Дыуан р‑нындағы ауыл
УСТЬ‑ҮГЕҘ, Дыуан р‑нындағы ауыл, Заимка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 105 км һәм Һилейә т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 180 км алыҫлыҡта Юғыҙ й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 29 кеше; 1939 — 209; 1959 — 616; 1989 — 147; 2002 — 104; 2010 — 86 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...
УСТЬЕ I, археологик ҡомартҡыһы
УСТЬЕ I, бронза быуаты археологик ҡомартҡыһы. Б.э.т. 20—17 бб. ҡарай. Силәбе өлк. Горный ҡасабаһынан көньяҡ- көнсығышҡа табан 4 км алыҫлыҡта Түб. Туғаҙаҡ й. (Уй й. басс.) уң ярында урынлашҡан. 1983 й. С.В.Вершинина тарафынан асыла, 1984—90 йй. Н.Б.Виноградов өйрәнә. 3000 м2 ашыу ер ҡаҙылған. Күп ҡатламлы...
УСТЮГОВ Николай Владимирович
УСТЮГОВ Николай Владимирович [23.12.1896, Ырымбур губ. Силәбе өйәҙе Синеглазов ҡсб, хәҙ. Силәбе өлк. Синеглазов а. (Копейск ҡ. составында), — 24.9.1963, Вильнюс], тарихсы. Тарих ф. д‑ры (1957), проф. (1959). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1957). Граждандар һәм Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. МДУ‑ны тамамлаған...
УҪАҠ БӘШМӘГЕ
УҪАҠ БӘШМӘГЕ, базидиомицеттар класының лекцинум затына ҡараған бәшмәктәрҙең бер нисә төрө. Төньяҡ ярымшарҙа таралған. Башҡортостанда һарғылт һоро, йәки ҡыҙғылт һоро У.б. һәм ҡыҙыл У.б. үҫә. Эшләпәләренең диам. 30 см тиклем, тәүҙә сите һабына ныҡлап һырынған ярымшар формаһында, һуңынан ситтәренән тиресә...
УҪАҠ, Бөрө р‑нындағы ауыл
УҪАҠ, Бөрө р‑нындағы ауыл, Иҫке Баҙан а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 27 км һәм Өфө т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 87 км алыҫлыҡта Талбаҙы й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 262 кеше; 1920 — 287; 1939 — 296; 1959 — 290; 1989 — 219; 2002 — 212; 2010 — 223 кеше. Мариҙар йәшәй (2002)....
УҪАҠКИСЕҮ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл
УҪАҠКИСЕҮ, Бишбүләк р‑нындағы ауыл, Калинин а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 24 км һәм Аксёнов т. юл ст. К.‑Көнб. табан 20 км алыҫлыҡта Мәнәүез й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1032 кеше; 1920 — 1337; 1959 — 1063; 1989 — 816; 2002 — 824; 2010 — 767 кеше. Татарҙар йәшәй (2002). Урта мәктәп,...
УҪАҠЛЫ, Архангел р‑нындағы ауыл
УҪАҠЛЫ, Архангел р‑нындағы ауыл, Баҡалды а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 28 км һәм Приуралье т. юл ст. К.‑Көнс. табан 30 км алыҫлыҡта Баҫыу й. (Инйәр й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 9 кеше; 1939 — 49; 1959 — 241; 1989 — 300; 2002 — 226; 2010 — 217 кеше. Башҡорттар, урыҫтар йәшәй...
УҪМАН‑ТАШЛЫ, Йәрмәкәй р‑нындағы ауыл
УҪМАН‑ТАШЛЫ, Йәрмәкәй р‑нындағы ауыл, Уҫман‑Ташлы а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т. 25 км һәм Туймазы т. юл ст. К. табан 35 км алыҫлыҡта Ҡыҙаш й. (Кама й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1304 кеше; 1920 — 1786; 1939 — 1441; 1959 — 1118; 1989 — 593; 2002 — 547; 2010 — 541 кеше. Башҡорттар, татарҙар...
УҪМАН, Ауырғазы р‑нындағы ауыл
УҪМАН, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Таштамаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 15 км һәм Аҡкүл т. юл ст. К.‑Көнб. табан 45 км алыҫлыҡта Түрҫәгәҙе й. (Ауырғазы й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 413 кеше; 1920 — 363; 1939 — 330; 1959 – 297; 1989 — 183; 2002 — 172; 2010 — 165 кеше. Татарҙар...
УҪМАН, Балтас р‑нындағы ауыл
УҪМАН, Балтас р‑нындағы ауыл, Нөркә а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 14 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 78 км алыҫлыҡта Ҡыйғаҙы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 1050 кеше; 1920 — 1211; 1939 — 769; 1959 — 544; 1989 — 244; 2002 — 189; 2010 — 151...
УҪМАН, Бүздәк р‑нындағы ауыл
УҪМАН, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Көҙәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 52 км алыҫлыҡта Төрөш й. (Сәрмәсән й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1920 й. — 243 кеше; 1939 — 348; 1959 — 211; 1989 — 135; 2002 — 115; 2010 — 103 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Ауылға 20 б. башында...
УҪМАН, Ғафури р‑нындағы ауыл
УҪМАН, Ғафури р‑нындағы ауыл, Сәйетбаба а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 50 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 63 км алыҫлыҡта Һәйроҡто й. (Мәндем й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 675 кеше; 1920 — 675; 1939 — 521; 1959 — 441; 1989 — 397; 2002 — 302; 2010 — 246 кеше. Башҡорттар...
УҪМАН, Ҡ а ҙ м о р о н, Ауырғазы р‑нындағы ауыл
УҪМАН, Ҡ а ҙ м о р о н, Ауырғазы р‑нындағы ауыл, Төрөмбәт а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 26 км һәм Дәүләкән т. юл ст. К.‑Көнс. табан 38 км алыҫлыҡта Өршәк й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 277 кеше; 1920 — 395; 1939 — 248; 1959 — 210; 1989 — 251; 2002 — 312; 2010 — 279 кеше. Башҡорттар йәшәй...
УҪМАНҒӘЛЕ, Белорет р‑нындағы ауыл
УҪМАНҒӘЛЕ, Белорет р‑нындағы ауыл, Инйәр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 101 км һәм Инйәр т. юл ст. Көнб. табан 5 км алыҫлыҡта Инйәр й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 278 кеше; 1920 — 323; 1939 — 386; 1959 — 538; 1989 — 326; 2002 — 374; 2010 — 404 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп...
УҪЫ ДАРУҒАҺЫ
УҪЫ ДАРУҒАҺЫ, 16 б. аҙағында Өфө өйәҙе, 18 б. башында Өфө провинцияһы, 1744 й. алып Ырымбур губернаһы составына инә (ҡара: Даруға). 17 б. аҙағында төньяҡ‑көнбайышта һәм төньяҡта Ҡазан өйәҙе, көнсығышта — Себер даруғаһы, көньяҡта — Нуғай даруғаһы, көньяҡ‑көнбайышта Ҡазан даруғаһы менән сиктәш була. 1725—26 йй....
УҪЫ ӨЙӘҘЕ
УҪЫ ӨЙӘҘЕ, 1781 й. Ҡазан губернаһының Пермь наместниклығы составында ойошторола. Өйәҙгә Пермь провинцияһының көньяҡ-көнсығыш һәм Өфө провинцияһының төньяҡ өлөшө инә. 1796 й. Пермь губернаһы составына инә. 19 б. аҙағында төньяҡ-көнбайышта Оханск өйәҙе, төньяҡ-көнсығышта — Пермь һәм Көңгөр өйәҙҙәре, көнсығышта...
УҪЫ УҠСЫЛАР БРИГАДАҺЫ
УҪЫ УҠСЫЛАР БРИГАДАҺЫ 61‑се, 1918 й. июнендә Бөрө өйәҙендә Төньяҡ Урал-Себер фронты командующийы Р.И.Берзиндың бойороғо б‑са 1‑се Бөрө уҡсылар бригадаһы булараҡ ойошторола; 1919 й. мартынан 61‑се уҡсылар бригадаһы, 1922 й. апр. алып 61‑се Уҫы уҡсылар бригадаһы. Бригада составына 1‑се, 2‑се һәм 3‑сө...
