Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

СОСНОВЫЙ ЛОГ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл

СОСНОВЫЙ ЛОГ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Түб. Исҡуш а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 29 км һәм Үңкерҙе т. юл ст. (Силәбе өлк.) Көнб. табан 66 км алыҫлыҡта Күсәүеш й. (Әй й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 92 кеше; 1959 — 116; 1989 — 166; 2002 — 192; 2010 — 125 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002)....

СОСНОВЫЙ БОР, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл

СОСНОВЫЙ БОР, Ҡ а р и ҙ е л, Ҡариҙел р‑нындағы ауыл, Магинск а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 14 км һәм Щучье Озеро т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 124 км алыҫлыҡта Бирҙәш й. (Ҡариҙел й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 1502 кеше; 1959 — 1118; 1989 — 205; 2002 — 203; 2010 — 152...

СОСНОВКА, Мишкә р‑нындағы ауыл

СОСНОВКА, Мишкә р‑нындағы ауыл, Оло Сухояз а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнб. 28 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 98 км алыҫлыҡта Ҡыңғыр й. (Бөрө й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 686 кеше; 1920 — 804; 1939 — 842; 1959 — 828; 1989 — 683; 2002 — 633; 2010 — 615 кеше. Мариҙар йәшәй...

СОСНОВКА, Белорет р‑нындағы ауыл

СОСНОВКА, Белорет р‑нындағы ауыл, Сосновка а/с үҙәге. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 26 км һәм Белорет т. юл ст. К. табан 7 км алыҫлыҡта Ятва й. (Ағиҙел й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 347 кеше; 1989 — 1219; 2002 — 779; 2010 — 723 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы Сосновка урман хужалығында,...

СОСНОВКА, Баҡалы р‑нындағы ауыл

СОСНОВКА, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Баҡалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 2 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 77 км алыҫлыҡта Сөн й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 91 кеше; 1959 — 101; 1989 — 317; 2002 — 327; 2010 — 254 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Балалар баҡсаһы бар. Ауылға 20...

СОСНОВКА, Баймаҡ р‑нындағы ауыл

СОСНОВКА, Ҡ а р а т а л, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Йылайыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнс. 62 км һәм Сибай т. юл ст. К. табан 33 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 145 кеше; 1959 — 341; 1989 — 527; 2002 — 530; 2010 — 407 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы “Йылайыр” ЯСЙ‑нда эшләй. Төп мәктәп,...

СОСНОВКА, ауыл, Черниковка эшселәр ҡасабаһы эсендә

СОСНОВКА, ауыл, 20 б. 30‑сы йй. уртаһынан Черниковка эшселәр ҡасабаһы эсендә (ҡара: Черниковск). Ауылға 19 б. 70‑се йй. Өфө өйәҙендә Вятка губ. һәм Өфө губернаһынан күсеп килеүселәр Сосновский яңы ауылы булараҡ нигеҙ һала. 1896 й. 11 йортта 85 кеше йәшәгән. Игенселек м‑н шөғөлләнгәндәр. 20 б. башынан...

СОСНОВКА РАЙОНЫ

СОСНОВКА РАЙОНЫ, Силәбе өлкәһенең төньяҡ‑көнсығышында урынлашҡан. 1934 й. 20 дек. ойошторолған. Майҙаны — 2112 км2. Адм. үҙәге — Долгодеревенский ауылы. Районда 16 ауыл советы, 78 ауыл торама пункты бар. Халҡы — 60,9 мең кеше (2010), ш. иҫ. 18% башҡорттар (ҡара: Урал аръяғы башҡорттары). Башҡорттар...

СОРТТАРҘЫ РАЙОНЛАШТЫРЫУ

СОРТТАРҘЫ РАЙОНЛАШТЫРЫУ, а.х. культураларының юғары продуктив сорттарын, гибридтарын һайлап алыу һәм уларҙы үҫтереүҙең терр. сиктәрен билдәләү. Сорт һынау һөҙөмтәләре б‑са хужалыҡ‑биол. билдәләр стандартын үткән сорттар һәм гибридтар районлаштырыла. С.р. РСФСР субъекттарының тупраҡ-климат зоналары б‑са...

СОРТТАР ҺЫНАУ

СОРТТАР ҺЫНАУ, а.х. культураларының сорттарын һәм гибридтарын хужалыҡ‑биол. билдәләр комплексы, үҙенсәлектәре б‑са өйрәнеү, бөтә яҡлап баһалау һәм а.х. производствоһы шарттарында үҫтереү өсөн уларҙың яраҡлылығын, хужалыҡта файҙаһын (стандарт м‑н сағыштырғанда) билдәләү. Киңәйтелгән (өйрәнеү ваҡытын...

СОРОРАТ

СОРОРАТ (лат. soror — һеңле), тол иргә үлгән ҡатынының һеңлеһенә өйләнеү хоҡуғы биргән никах формаһы. Был осраҡта ҡалым аҙыраҡ күләмдә түләнгән. 20 б. башына тиклем башҡорттарҙа йола хоҡуғы нормаһы иҫәпләнгән. Туғанлыҡ системаһына ярашлы, тол ир ш. уҡ үлгән ҡатынының ике туған һеңлеһенә өйләнә алған....

СОРОКИНА Валентина Мефодьевна

СОРОКИНА Валентина Мефодьевна (9.4.1940, Өфө), сәнғәт белгесе. РФ‑тың (2012) һәм БР‑ҙың (1995) атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре. Рәссамдар союзы ағзаһы (1989). Ю.М.Ракшаның һеңлеһе. И.Е.Репин ис. Рәсем сәнғәте, скульптура һәм архитектура ин‑тын тамамлаған (Ленинград, 1967). 1960 й. алып БДХМ‑да эшләй: 1968 й....

СОРОКИНА Анна Ивановна

СОРОКИНА Анна Ивановна (3.9.1948, Златоуст ҡ.), психолог, педагог. Психология ф. д‑ры (2001), проф. (2008). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2002), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2008). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) 60‑сы урта мәктәп (Өфө) уҡытыусыһы, 1980 й. башлап ӨАИ‑ла уҡыта, 1986 й....

СОРОКИН Егор Валерьевич

СОРОКИН Егор Валерьевич (23.4.1977, Өфө ҡ.), спортсы. Спорт ориентиры буйынса Рәсәйҙең халыҡ‑ара класлы спорт мастеры (2003). БДПИ‑ны тамамлаған (1998). 7‑се СДЮСШОР тәрбиәләнеүсеһе (Өфө ҡ.; тренерҙары В.А.Капитонов, В.М.Прохоров). Рәсәй чемпионы (1998, 2000; 2 тапҡыр, 2002; 2003—06), Рәсәй кубогын...

СОРОКИН Дмитрий Евгеньевич

СОРОКИН Дмитрий Евгеньевич (1.1.1946, Мәскәү), иҡтисадсы. РФА‑ның мөхбир ағзаһы (2008), БР ФА‑ның почётлы акад. (2016), иҡт. ф. д‑ры (1991), проф. (1992). Мәскәү иҡт.‑статистика ин‑тын тамамлағандан һуң (1969) шунда уҡ, бер үк ваҡытта СССР ЭЭМ акад., МДУ эргәһендәге Ижт. фәндәр уҡытыусыларының квалификацияһын...

СОРОКИН Валентин Васильевич

СОРОКИН Валентин Васильевич (25.7.1936, БАССР‑ҙың Йылайыр р‑ны Авашла утары), шағир. М.Горький ис. Әҙәбиәт ин‑ты эргәһендәге Юғары әҙәби курстарҙы тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1965) “Волга” ж. (Һарытау ҡ.), 1968 й. алып “Молодая гвардия” (“Йәш гвардия”) ж. бүлек мөдире, 1970—80 йй. “Современник” (“Замандаш”;...

СОРОКА Николай Григорьевич

СОРОКА Николай Григорьевич (1906 й. майы, Полтава губ. — 29.8.1973, Өфө), зоотехник. А.х. ф. канд. (1949). БАССР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1966). Харьков зоотехния ин‑тын (1929), Маркс—Энгельс—Ленин ин‑тын (Мәскәү, 1952) тамамлаған. 1929 й. алып Көнсығыш Себер крайының “Овцевод” тресы “Красный великан”...

СОРЕДИЯЛЫ ФЛАВОПУНКТЕЛИЯ

СОРЕДИЯЛЫ ФЛАВОПУНКТЕЛИЯ (Flavopunctelia soredica), пармелия һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған лишайниктар төрө. Талломы дөрөҫ булмаған розетка һымаҡ йәки билдәһеҙ формалы, үҙәк өлөшөндә ҡыҫылған, сит яҡтары бер аҙ өҫкә күтәрелеп тора, диам. 20 см тиклем етә. Айырсалар киңлеге 15 мм тиклем, тығыҙ урынлашҡан,...

СОРҒОЛДО, Тәтешле р‑нындағы ауыл

СОРҒОЛДО, Вәзит, Тәтешле р‑нындағы ауыл, Аҡбулат а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 55 км һәм Көйәҙе т. юл ст. (Пермь крайы) К.‑Көнс. табан 65 км алыҫлыҡта Башҡы й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 439 кеше; 1920 — 631; 1939 — 775; 1959 — 917; 1989 — 523; 2002 — 484 кеше....