Список материалов

ТАЛБАЗЫ ЛИЦЕЙЫ
ТАЛБАЗЫ ЛИЦЕЙЫ. Ауырғазы р‑нында урынлашҡан. 1836 й. мәҙрәсә булараҡ асыла, 1900 й. алып урыҫ‑башҡорт халыҡ училищеһы, 1919 й. — 1‑се баҫҡыс берҙәм хеҙмәт мәктәбе, 1932 й. —...

ТАЛБАЗЫ, ауыл, Ауырғазы р‑нының үҙәге
ТАЛБАЗЫ, ауыл, Ауырғазы р‑нының (1932—63 йй. һәм 1965 й. алып) һәм Талбазы а/с үҙәге. Өфөнән К. 80 км һәм Аҡкүл т. юл ст. Көнб. табан 30 км алыҫлыҡта Өфө—Ырымбур, Талбазы—Красноусол,...

ТАЛДУТ
ТАЛДУТ (Lysimachia), кәзә һаҡалы һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. Яҡынса 60 төрө билдәле, башлыса Төньяҡ ярымшарҙың уртаса бүлкәтендә таралған. Башҡортостанда 2 төрө...

ТАЛИПОВ Рифҡәт Фаат улы
ТАЛИПОВ Рифҡәт Фаат улы (16.5.1957, БАССР‑ҙың Нуриман р‑ны Сорочинский ҡсб), химик. Химия ф. д‑ры (1998), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2003). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1979)...

ТАЛҠАН
ТАЛҠАН, башҡорташ-һыуында традицион аҙыҡ. Ҡурмастан (Урал аръяғында, Башҡортостандың таулы-урманлы һәм көньяҡ райондарында), ш. уҡ бешереп киптерелгән бойҙай, һоло,...

ТАЛҠАҪ
ТАЛҠАҪ, Урал й. бассейнындағы күл. Баймаҡ районы Түбә а. көньяҡ‑көнсығышҡа табан 4 км алыҫлыҡта Ирәндек һыртының көнбайыш битләүендәге тау араһы уйпатлығында, “Ирәндек”...

ТАЛҠАҪ, күл
ТАЛҠАҪ, Урал й. бассейнындағы күл. Баймаҡ районы Түбә а. көньяҡ‑көнсығышҡа табан 4 км алыҫлыҡта Ирәндек һыртының көнбайыш битләүендәге тау араһы уйпатлығында, “Ирәндек”...

ТАЛЛЫКҮЛ, Благовар р‑нындағы ауыл
ТАЛЛЫКҮЛ, Благовар р‑нындағы ауыл, Өйҙөрәкбаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 25 км һәм Благовар т. юл ст. К.‑Көнб. табан 3 км алыҫлыҡта Оло Өйҙөрәк й. (Дим й. ҡушылдығы)...

ТАЛЛЫҠУЛ, Бүздәк р‑нындағы ауыл
ТАЛЛЫҠУЛ, Бүздәк р‑нындағы ауыл, Ҡаңны-Төркәй а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Бүздәк т. юл ст. К.-Көнб. табан 33 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 689 кеше (Теләкәй-Ҡобау...

ТАЛЛЫҺЫҘА, Баҡалы р‑нындағы ауыл
ТАЛЛЫҺЫҘА, С а р л ы, Баҡалы р‑нындағы ауыл, Урманай а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 49 км һәм Туймазы т. юл ст. Т. табан 72 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында...

ТАЛОГ УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ
ТАЛОГ УРМАН СӘНӘҒӘТЕ ХУЖАЛЫҒЫ, ағас әҙерләү һәм эшкәртеү м‑н шөғөлләнгән. 1991 й. Асҡын р‑ны Төй ҡасабаһында Талог урман пункты (30‑сы йй. нигеҙләнгән) базаһында “Башлеспром”...

ТАЛПАНДАР
ТАЛПАНДАР (Acarina), үрмәксе һымаҡтар класына ҡараған отряд. 300 ғаиләһе, яҡынса 20 мең төрө билдәле, БР‑ҙа 200‑ҙән ашыу төрө бар. Тән төҙөлөшө үҙенсәлектәре буйынса Т. 3 ярым...

ТАЛХИНА Динә Азат ҡыҙы
ТАЛХИНА Динә Азат ҡыҙы (27.7. 1952, Силәбе өлк. Арғаяш р‑ны Мәтәл а. — 28.2.2007, Өфө), шағирә. БР‑ҙың атҡ. матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙм‑ре (2003). Яҙыусылар союзыағзаһы (1992). БДУ‑ны...

ТАЛЫЗИН Иван Дмитриевич
ТАЛЫЗИН Иван Дмитриевич (1799—14.5.1844, Өфө), дәүләт эшмәкәре. Дворян. Действительный статский советник (1838), полк. (1832). 1817—64 йй. Кавказ һуғышында, 1830—31 йй. поляк ихтилалын...

ТАЛЬК
ТАЛЬК, ҡатлаулы силикаттар ярым класы минералы, Mg3[Si4O10](OH)2. Тимерш. уҡ формала тулыһынса магнийҙы алмаштыра. Составына никель, хром ҡушылмалары инә. Кристалдары пластинка...

ТАМБОВЦЕВ Василий
ТАМБОВЦЕВ Василий (?—1778, Наурск ҡәлғәһе, Төньяҡ Кавказ), Яйыҡ казак ғәскәренән Уложенный комиссия депутаты. Яйыҡ казагы. Комиссияла крәҫтиән һәм казактарҙың сауҙагәрҙәр...

ТАМБОВЦЕВ Иван
ТАМБОВЦЕВ (Анкудинов) Иван (? — 1772 й. ғин., Ырымбур губ. Яйыҡ ҡаласығы), Яйыҡ казак ғәскәренән Уложенный комиссия депутаты. Яйыҡ казагы. Комиссияла крәҫтиән һәм казактарҙың...

ТАМҒА
ТАМҒА, ҡайһы ырыуға ҡарауҙы йәки нимәгәлер эйә булыуҙы аңлатҡан билдә. Бер йәки бер нисә һыҙыҡҡа ҡарата симметриялы геом. һүрәттән ғибәрәт. Көньяҡ Уралда тәүге Т. бронза...

ТАМОЖНЯ
ТАМОЖНЯ, сик аша йөк (ш. иҫ. багаж һәм почта м‑н ебәрелгән әйберҙәр) үткәреүҙе контролдә тотҡан, таможня пошлиналары һәм йыйымдары түләткән дәүләт учреждениеһы. Т. диңгеҙ...

ТАМЪЯН
ТАМЪЯН, башҡ. ҡәбиләһе. Ырыу составы: бәшәй, ҡуян, мөлөт, мәсәғүт, тамъян. Тамғалары: . Этник яҡтан Алтай һәм Үҙәк Азияның монгол ҡәбиләләренә барып тоташа. Б.э. 1‑се мең...