Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

МИРОНОВ Пётр Иванович

МИРОНОВ Пётр Иванович (30.7. 1959, БАССР‑ҙың Бишбүләк р‑ны Бишбүләк а.), анестезиолог‑реаниматолог, педиатр. Мед. ф. д-ры (1998), проф. (2008). БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2011). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1982) 2001 й. тиклем Респ. балалар клиник дауаханаһында эшләй. 1998 й. алып БДМУ‑ла. Фәнни...

МИРОНОВ Ринат Ғаян улы

МИРОНОВ Ринат Ғаян улы (24.5.1959, Белорет ҡ.), хоҡуҡ белгесе. Юридик фәндәр докторы (2007). БР‑ҙың атҡаҙанған юрисы (2020). СССР ЭЭМ‑ының Рязань юғары мәктәбен тамамлағандан һуң (1985) БР ЭЭМ‑ы системаһында эшләй. 1998 й. башлап ӨЮИ‑ла. 2010 й. алып Рәсәй Яза үтәү федераль хеҙмәтенең Псков юридик институты...

МИРОПИЕВ Михаил Алексеевич

МИРОПИЕВ Михаил Алексеевич (1852 — 8.12.1919), педагог‑мәғрифәтсе. Дини тәғлимәт канд. (1878). Н.И.Ильминский идеялары яҡлы була. Ҡазан дини акад. тамамлаған (1878). 1879 й. алып Төркөстан башҡа милләттәр өсөн уҡытыусылар семинарияһы (Ташкент) уҡытыусыһы, 1888 й. — дир., бер үк ваҡытта Һырдаръя өлк....

МИРСАЕВА Гөлзөһрә Хәниф ҡыҙы

МИРСАЕВА Гөлзөһрә Хәниф ҡыҙы (25.9.1956, БАССР‑ҙың Дүртөйлө р‑ны Дүртөйлө а., хәҙ. Дүртөйлө ҡ.), терапевт. Мед. ф. д‑ры (2000), проф. (2001). БР‑ҙың атҡ. табибы (2007). БДМИ‑ны тамамлаған (1980). 1981—87 йй. Өфөнөң ҡала кардиология диспансерында: 1984 й. алып бүлек мөдире, 1986 й. — баш табип урынбаҫары;...

МИРСАЕВА Фәниә Зартдин ҡыҙы

МИРСАЕВА Фәниә Заһретдин ҡыҙы (17.8.1953, ТАССР‑ҙың Кесе Сынлы а.), стоматолог. Мед. ф. д‑ры (1997), проф. (1999). РФ‑тың (2008) һәм БР‑ҙың (1999) атҡ. табибы, СССР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1986), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1991). Ҡазан мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1976) Өфөнөң 4‑се стоматология...

МИРСАЯПОВ Минислам Нурислам улы

МИРСАЯПОВ Миңнислам Нурислам улы [25.11.1929, БАССР‑ҙың Стәрлетамаҡ кантоны Айтуған а. (БР‑ҙың Мәләүез р‑ны) — 27.7. 1996, БР‑ҙың Әбйәлил р‑ны “Красная Башкирия” с‑зының Үҙәк усадьбаһы ҡсб, хәҙ. ш. уҡ райондың Красная Башкирия а.], хужалыҡ эшмәкәре. РСФСР‑ҙың атҡ. зоотехнигы (1974), СССР‑ҙың һаулыҡ...

МИРХАЗОВ Ғилемхан Ғилемйән улы

МИРХАЗОВ Ғилемхан Ғилемйән улы [15.9.1925, БАССР‑ҙың Бөрө кантоны Шишмә-Борай а. (БР‑ҙың Борай р‑ны) — 2.11.1973, Өфө, тыуған яғында ерләнгән], бейеүҙәр ҡуйыусы. РСФСР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (1965), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1973). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. БДУ‑ны тамамлаған (1959). 1941—43...

МИРХӘЙҘӘРОВ Илсен Мөғәлләм улы

МИРХӘЙҘӘРОВ Илсен Мөғәлләм улы (9.8.1936, БАССР‑ҙың Әбйәлил р‑ны Асҡар а. — 5.6.2009, шунда уҡ), ҡумыҙсы. 1963 й. алып почта хеҙм‑ре, 1979 й. — май заводында эшләй, 1990—96 йй. үҙәк район дауаханаһында баш табиптың иҡтисад б‑са урынбаҫары (бөтәһе лә — Асҡар). Мирхәйҙәровтың башҡарыу оҫталығына виртуозлыҡ,...

МИСАЙЛОВ Андрей Иванович

МИСАЙЛОВ Андрей Иванович (яҡынса 1731 — 19.8.1790, Силәбе ҡ.), Силәбе ҡәлғәһе сауҙагәрҙәре, чиновниктары, канцелярия хеҙм‑рҙәре һәм отставкалағы һалдаттарынан Уложенный комиссия депутаты. Комиссия ҡарамағына ҡала кешеләрен ҡайһы бер йөкләмәләрҙән азат итеү, урындағы сауҙагәрҙәргә монополиялы сауҙа хоҡуғы...

МИССИОНЕР МӘКТӘПТӘРЕ

МИССИОНЕР МӘКТӘПТӘРЕ, Рәсәйҙә дини миссиялар эргәһендәге уҡытыу‑тәрбиә йорттары. Яҡынса 14 б. башлап Урыҫ православие сиркәүе инициативаһы б‑са урыҫ булмаған халыҡтар араһында христианлыҡты һәм ябай грамоталылыҡты таратыу маҡсаты м‑н ойошторолғандар. Урындағы халыҡ вәкилдәренән миссионерҙар һәм тәржемәселәр...

МИТРӘЙ-ӘЙҮП, Саҡмағош р‑нындағы ауыл

МИТРӘЙ-ӘЙҮП, Саҡмағош р‑нындағы ауыл, Йомаш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.‑Көнб. 29 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 60 км алыҫлыҡта Баҙы й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 450 кеше; 1920 — 690; 1939 — 608; 1959 — 699; 1989 — 482; 2002 — 460; 2010 — 457 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Төп...

МИТРӘЙ, Мишкә р‑нындағы ауыл

МИТРӘЙ, Мишкә р‑нындағы ауыл, Ирсай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 5 км һәм Загородная т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 122 км алыҫлыҡта Кесе Энәк й. (Бөрө й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 501 кеше; 1920 — 550; 1939 — 446; 1959 — 298; 1989 — 247; 2002 — 251; 2010 — 254 кеше. Мариҙар йәшәй (2002)....

МИТРОФАНОВКА, Дыуан р‑нындағы ауыл

МИТРОФАНОВКА, Дыуан р‑нындағы ауыл, Михайловка а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 31 км һәм Һилейә т. юл ст. (Силәбе өлк.) Т.‑Көнб. табан 106 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 627 кеше; 1920 — 594; 1939 — 443; 1959 — 287; 1989 — 220; 2002 — 220; 2010 — 207 кеше. Урыҫтар йәшәй (2002). Фельдшер-акушерлыҡ...

МИФОЛОГИЯ

МИФОЛОГИЯ, 1) башҡ. халҡының мифтары йыйылмаһы. М. сығанаҡтары башҡ. халҡының этногенезында ҡатнашҡан ырыуҙарҙың М. һәм ышаныуҙарына барып тоташа, ул ш. уҡ башҡорттар м‑н бәйләнештә булған ырыуҙар һәм халыҡтарҙың йоғонтоһон кисерә (ҡара: Этник процестар). Боронғо замандарҙа барлыҡҡа килеп, мифологик...

МИФТАР

МИФТАР (гр. myјthos — риүәйәт, хикәйәт), ысынбарлыҡтың үҙ аллы күренештәре тип һаналған күреп‑тойоп булған образдар ярҙамында кисерештәрҙе һәм ысынбарлыҡты аңлатыу формаһы; тәүтормош ҡоролошонда — донъяны аңлауҙың төп ысулы. М. өсөн тәбиғи һәм мәҙәни (соц.) объекттарҙы метафорик сағыштырыу, тирә‑яҡ...

МИФТАХОВ Ҡәйүм Ғайнан улы

МИФТАХОВ Ҡәйүм (Ғәбделҡәйүм) Ғәйнан улы [16.6.1892, Өфө губ. Златоуст өйәҙе Нәсибаш а. (БР‑ҙың Салауат р‑ны) — 4.10.1948, Ҡырғыҙ ССР‑ының Байтыҡ а., Фрунзела ерләнгән], фольклорсы. Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. “Рәсүлиә” (1907—11), “Ғәлиә” (1911—13) мәҙрәсәләрендә уҡый, Ҡырғыҙ пед. ин‑тын (1937; Фрунзе)...

МИФТАХОВ Мансур Сәһәрйәр улы

МИФТАХОВ Мансур Сәһәрйәр улы (23.7.1947, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Боғҙан а.), химик. БР ФА акад. (2018), химия ф. д‑ры (1988), проф. (1991). РФ‑тың (2007) һәм БР‑ҙың (1994) атҡ. фән эшмәкәре. БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1970) Миәкә р‑нының Боғҙан урта мәктәбе уҡытыусыһы. 1972 й. алып Органик химия ин‑тында...

МИФТАХОВ Риф Фәйзрахман улы

МИФТАХОВ Риф Фәйзрахман улы (17.9.1939, БАССР‑ҙың Ишембай районы Кинйәбулат а. — 22.4.2020, Өфө ҡ., тыуған яғында ерләнгән), шағир. БАССР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1990). Журналистар союзы (1970), Яҙыусылар союзы (1976), Кинематографсылар союзы (1997) ағзаһы. БДУ‑ны тамамлаған (1967). 1968 й....

МИФТАХОВ Сәғит Мифтах улы

МИФТАХОВ Сәғит Мифтах улы [10.1.1907, Өфө губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Ҡыҙылъяр а. (БР‑ҙың Нуриман р‑ны) — 1942, февр.], драматург. Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Көнсығыш хеҙмәтсәндәре коммунистик ун‑тын тамамлағандан һуң (Мәскәү, 1929) 2‑се баҫҡыс Башҡ‑н өлкә совет партия мәктәбенең...

МИФТАХОВА Айһылыу Мансаф ҡыҙы

МИФТАХОВА Айһылыу Мансаф ҡыҙы (28.7.1975, БАССР‑ҙың Саҡмағош р‑ны Яңы Балаҡ а.), эколог. Биол. ф. д‑ры (2006). БР‑ҙың атҡ. мәғариф хеҙм‑ре (2009), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2004), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2009). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1998) шунда уҡ эшләй (2002 й. алып кадрҙар...