Для авторизации на текущем портале в Вашем профиле ЕСИА должно быть заполнено поле "Электронная почта"

Инергə
Төбәк интерактив энциклопедик портал «Башҡортостан»
Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы Башҡортостан Республикаһы “Башҡорт энциклопедияһы” дәүләт автономиялы фән учреждениеһы

Список материалов

Наименование статьи
Содержание статьи
Автор
Рубрикатор
Шәхестәр
Энциклопедии
Яңынан эҙләргә

КРАШЕНИННИКОВ Николай Александрович

КРАШЕНИННИКОВ Николай Александрович (14.11.1878, Ырымбур губ. ш. уҡ исемле өйәҙе Илек ҡ., хәҙ. Соль‑Илецк ҡ., — 11.10.1941, Өфө), яҙыусы. МДУ‑ның юридик ф‑тын тамамлаған (1905). 1905—07 йй. “Новое слово” (“Яңы һүҙ”; Мәскәү) ж. мөхәррир‑нәшер итеүсеһе. “Туташтар” (“Барышни”; 1911), “Сафлыҡ” (“Девственность”;...

КРАШЕНИННИКОВ Ипполит Михайлович

КРАШЕНИННИКОВ Ипполит Михайлович (1.10.1884, Силәбе ҡ. — 27.10.1947, Ленинград), геоботаник. Биол. ф. д‑ры (1934), проф. (1939). РСФСР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (1947). Император Мәскәү ун‑тын тамамлағандан һуң (1914) 1947 й. тиклем В.Л.Комаров ис. Ботаника ин‑тында эшләй. Фәнни хеҙмәттәре Рәсәйҙең һәм...

КРАХМАЛ

КРАХМАЛ (нем. Kraftmehl), (C6H10O5)n, үҫемлектәрҙең резервтағы төп углеводы. Төҫһөҙ аморф матдә, һалҡын һыуҙа, диэтил эфирында, этил спиртында эремәй; эҫе һыуҙа клейстер барлыҡҡа килтерә. Һыҙыҡлы (амилоза, 10—30%) һәм тармаҡланған (амилопектин, 70—90%) төҙөлөшлө 2 полисахарид ҡатнашмаһынан тора; мол....

КРАУН‑ЭФИРҘАР

КРАУН‑ЭФИРҘАР, циклы эсендә 12 йәки күберәк атом булған (уларҙың кәмендә 4‑һе — бер‑береһе м‑н этилен күперсектәре аша бәйләнгән гетероатомдар) синтетик макрогетероциклик полиэфирҙар. ИЮПАК номенклатураһы б‑са К.‑э. метилен төркөмдәре гетероатомдарға алыштырылған карбомакроциклдарҙың сығарылмалары итеп...

КРАУЗЕ Константин Павлович

КРАУЗЕ Константин Павлович (8.2.1877, Калуга губ. Ржавец а. — 9.9.1964, Өфө), педагог. Проф. (1930). С.‑Петербург ун‑тын тамамлаған (1904). 1905 й. алып 2‑се Өфө ҡыҙ балалар гимназияһында уҡыта, 1919—27 йй. 4‑се Совет мәктәбе мөдире, бер үк ваҡытта 1919—37 йй. Өфө физика ин‑ты дир., БАХИ‑ның (1930—55),...

КРАУЗЕ Александр Сергеевич

КРАУЗЕ Александр Сергеевич (17.11.1947, Һарытау ҡ.), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (2004). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1971) ӨДАТУ‑ла, 2011 й. алып Молекулалар һәм кристалдар ин-тында эшләй. Фәнни хеҙмәттәре молекула-ара тәьҫир итешеүҙе, тирбәлеү спектроскопияһы алымдары м‑н шыйыҡлыҡтарҙағы яҡын динамик...

Краткое описание

Библиографическое описание Башкирская энциклопедия [Электронный ресурс]. — Уфа: НИК “Башкирская энциклопедия”, 2014 (башк.) Печатный аналог: Башкирская энциклопедия. — Уфа, Научное издательство “Башкирская энциклопедия”, 2005—11, в 7 тт; илл., карты (содержит около 17 тыс. статей)   Подробное описание...

КРАСЮКОВ Александр Фёдорович

КРАСЮКОВ Александр Фёдорович (1896 й. авг., Һарытау губ. Дубовка посады — 1988, Львов ҡ.), химик‑технолог. Техник ф. д‑ры (1967). СССР‑ҙың нефть сәнәғәте отличнигы (1943). Беренсе донъя һәм Б.В. һуғыштарында ҡатнашыусы. Ленинград химия‑технология ин‑тын тамамлай (1936). 1912 й. алып Донецк күмер бассейны...

КРАСОВСКИЙ Владимир Олегович

КРАСОВСКИЙ Владимир Олегович (11.12.1949, Архангельск ҡ.), санитар табип. Мед. ф. д‑ры (2002). РФ‑тың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2007). Ростов мед. ин‑тын тамамлағандан һуң (1974) Ҡалмыҡ АССР‑ының, Куйбышев өлк., Төрөкмән ССР‑ының санитария‑эпидемиология станцияларында эшләй. 1983 й. алып Өфөлә: БДМИ‑ла,...

КРАСНЫЙ ХОЛМ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл

КРАСНЫЙ ХОЛМ, Краснокут, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл, Красный Холм а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 18 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 35 км алыҫлыҡта Кейебәк й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. — 884 кеше; 1920 — 1101; 1939 — 1041; 1959 — 897; 1989 — 325; 2002 — 283;...

КРАСНЫЙ ПАХАРЬ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл

КРАСНЫЙ ПАХАРЬ, Балаҡатай р‑нындағы ауыл, Үтәш а/с ҡарай. Район үҙәгенән К.-Көнс. 12 км һәм Урғалы т. юл ст. Т.‑Көнб. табан 40 км алыҫлыҡта Оло Ыйыҡ й. (Әй й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 182 кеше; 1959 — 187; 1989 — 127; 2002 — 128; 2010 — 130 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ...

КРАСНЫЙ ОКТЯБРЬ, Илеш р‑нындағы ауыл

КРАСНЫЙ ОКТЯБРЬ, Туҡмат, Илеш р‑нындағы ауыл, Иҫке Күктау а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 9 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 118 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 170 кеше; 1959 — 209; 1989 — 171; 2002 — 156; 2010 — 154 кеше. Мариҙар йәшәй (2002). Башланғыс мәктәп (Иҫке Күктау урта мәктәбе...

КРАСНЫЙ МАЯК, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл

КРАСНЫЙ МАЯК, Көйөргәҙе р‑нындағы ауыл, Мораптал а/с ҡарай. Район үҙәгенән К. 42 км һәм Мораптал т. юл ст. К.‑Көнб. табан 8 км алыҫлыҡта Оло Юшатыр й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 153 кеше; 1959 — 191; 1989 — 137; 2002 — 129; 2010 — 169 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты,...

КРАСНЫЙ КЛЮЧ, сығанаҡ

КРАСНЫЙ КЛЮЧ, Аҡ шишмә, донъяла иң ҙур карст сығанаҡтарынан һанала, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965). Нуриман р‑ны Ҡыҙыл шишмә а. ситендә урынлашҡан. К.К. күкһел йәшел төҫтәге 2 карст күленә (1‑сеһенең оҙонлоғо 190 м тиклем, киңлеге 170 м тиклем, тәрәнлеге 38 м тиклем; 2‑се күлдең оҙонлоғо 60 м тиклем) ағып...

КРАСНЫЙ КЛИН, Әлшәй р‑нындағы ауыл

КРАСНЫЙ КЛИН, Әлшәй р‑нындағы ауыл, Зелёный Клин а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Раевка т. юл ст. К.‑Көнс. табан 35 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Халҡы: 1939 й. — 171 кеше; 1959 — 310; 1989 — 219; 2002 — 245; 2010 — 238 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Төп мәктәп, фельдшер-акушерлыҡ пункты, клуб бар. Ауылға...

КРАСНЫЙ ВОСХОД, Иглин р‑нындағы ауыл

КРАСНЫЙ ВОСХОД, Иглин р‑нындағы ауыл, Красный Восход а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 85 км һәм Оло Теләк т. юл ст. Т. табан 12 км алыҫлыҡта Үрге Теләк й. (Эҫем й. басс.) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 1309 кеше; 1989 — 1058; 2002 — 911; 2010 — 842 кеше. Урыҫтар, башҡорттар йәшәй (2002). Урта...

КРАСНОХОЛМСКИЙ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл

КРАСНОХОЛМСКИЙ, Ҡалтасы р‑нындағы ауыл, Красный Холм а/с үҙәге. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 16 км һәм Яңауыл т. юл ст. К.‑Көнс. табан 36 км алыҫлыҡта Кейебәк й. (Тере Танып й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы: 1959 й. — 4055 кеше; 1989 — 7271; 2002 — 8101; 2010 — 9799 кеше. Урыҫтар, татарҙар, башҡорттар...

КРАСНОУФИМСК ӨЙӘҘЕ

КРАСНОУФИМСК ӨЙӘҘЕ, 1781 й. Пермь наместниклығы составында ойошторола. Өйәҙгә Ҡазан губернаһы Пермь провинцияһының көньяҡ‑көнсығыш һәм Өфө провинцияһының төньяҡ өлөшө инә. 1796 й. алып Пермь губернаһы, 1919 й. — Екатеринбург губернаһы составында була. 19 б. аҙағында төньяҡ‑көнбайышта һәм төньяҡта —...

КРАСНОУФИМСК ҠӘЛҒӘҺЕ

КРАСНОУФИМСК ҠӘЛҒӘҺЕ, Красноуфимск, 1736 й. Себер даруғаһы Һыҙғы улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә Өфө й. уң ярында Һарға й. килеп ҡойған урында полк. П.Мартаков һәм А.И.Тәвкилев хәрби нығытма булараҡ нигеҙ һала. Тәүҙә Красноярск (Ҡыҙылъяр төбәге атамаһы б‑са) йәки Уфимск (Өфө й. б‑са) тип атап йөрөтөлә....

КРАСНОУСОЛ, ауыл, Ғафури р‑нының үҙәге

КРАСНОУСОЛ, Усолка, ауыл, Ғафури р‑нының (1930—63 йй. һәм 1965 й. алып) һәм Красноусол а/с үҙәге. Өфөнән К.‑Көнс. табан 130 км һәм Аҡкүл т. юл ст. 26 км алыҫлыҡта Тоҙйылға буйында, Талбазы—Красноусол, Архангел—Красноусол, Стәрлетамаҡ—Красноусол, Ишембай—Красноусол автомобиль юлдары буйында урынлашҡан....