Список материалов
ШӘРИП КЕЙЕКОВ
ШӘРИП КЕЙЕКОВ, Крәҫтиәндәр һуғышында (1773—75) баш күтәреүселәрҙе баҫтырыуҙа ҡатнашыусы. Прапорщик (1776). Уҫы даруғаһы Ирәкте улусының Иҫке Ҡорос а. (БР‑ҙың Тәтешле р‑ны) башҡорто. Тархан. Шул уҡ улустың старшинаһы (1797 й. тиклем), бер үк ваҡытта 1750—97 йй. Уҫы даруғаһының баш старшинаһы. 1757 й....
ШӘРИҒӘТ
ШӘРИҒӘТ (ғәр. шәриғә, һүҙмә‑һүҙ — хаҡ юл), исламда дини, әхлаҡи‑этик һәм хоҡуҡи нормалар йыйылмаһы, мосолман шуларға ярашлы йәшәргә тейеш. Ш. сығанаҡтары — Ҡөрьән, Сөннә, фикһ. 7—12 бб. Ғәрәп хәлифәлегендә эшләнә. Ш. ярашлы мотлаҡ (фарыз); тәҡдим ителгән, әммә мотлаҡ булмаған (мөстәхәб); тыйылмаған,...
ШӘРӘФИЕВ Роберт Ғәрәфи улы
ШӘРӘФИЕВ Роберт Ғәрәфи улы (20.6.1947, ТАССР‑ҙың Теләнсетамаҡ а.), инженер‑механик. Техник ф. д‑ры (2000), проф. (2003). БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2012), РФ Сәнәғәт, фән һәм технологиялар министрлығының почётлы машиналар эшләүсеһе (2001). ӨНИ‑не тамамлағандан һуң (1974) шунда уҡ эшләй (2003 й. алып...
ШӘРӘФЕТДИНОВА Ольга Юрьевна
ШӘРӘФЕТДИНОВА Ольга Юрьевна (29.8.1961, Өфө), ҡурсаҡ йөрөтөүсе актриса. БР‑ҙың халыҡ артисы (2014), БССР‑ҙың атҡ. артисы (1992). Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (2002). ӨДСИ‑не (1982, В.М.Штейн курсы; 2005, Т.Н.Хәйбуллина курсы) тамамлаған. 1982 й. алып Башҡорт ҡурсаҡ театры актрисаһы.
Актриса ҡурсаҡ...
ШӘРӘФЕТДИНОВА Нәзирә Хәмзә ҡыҙы
ШӘРӘФЕТДИНОВА Нәзирә Хәмзә ҡыҙы (2.6.1949, Октябрьский ҡ.), гигиенист. Мед. ф. д‑ры (1998), проф. (2000). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2014), БР‑ҙың атҡ. табибы (2002), БР‑ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2006), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2004). БДМИ‑ны тамамлаған (1977), 1982 й. алып...
ШӘРӘФЕТДИНОВ Рим Әмир улы
ШӘРӘФЕТДИНОВ Рим Әмир улы (8.5.1969, Одесса ҡ.), рәссам‑мультипликатор, режиссёр. БР‑ҙың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2015), РФ‑тың почётлы кинематографсыһы (2002). Кинематографсылар союзы ағзаһы (1997). Өфө радиоэлектрон приборҙар эшләү техникумын (1988), Бөтә Союз кинематография хеҙм‑рҙәре квалификацияһын...
ШӘРӘФЕТДИНОВ Рәмил Фәйзер улы
ШӘРӘФЕТДИНОВ Рәмил Фәйзер улы (6.2.1952, БАССР‑ҙың Дәүләкән районы Суйынсы а.), геофизик. Физика‑математика фәндәре докторы (2000), профессор (2007). БДУ‑ны тамамлағандан һуң (1975) шунда уҡ эшләй. Фәнни эшмәкәрлеге радиометрия һәм ағымдары күп фазалы булғанда скважиналар термометрияһы өлкәһендәге тикшеренеүҙәргә...
ШӘРӘФЕТДИНОВ Әмир Ямалетдин улы
ШӘРӘФЕТДИНОВ Әмир Ямалетдин улы [13.5.1947, БАССР‑ҙың Маҡар р‑ны Әрмет‑Рәхим а. (БР‑ҙың Ишембай р‑ны)], гигиенист. Мед. ф. д‑ры (2004). БР‑ҙың атҡ. табибы (1999), БР‑ҙың мәғариф отличнигы (2012). БДМИ‑ны тамамлағандан һуң (1977) Архангел р‑нының санитария‑эпидемиология ст. баш табип булып эшләй. 1981...
ШӘРӘФЕТДИНОВ Әҙһәм Ғәни улы
ШӘРӘФЕТДИНОВ Әҙһәм Ғәни улы [25.12.1928, БАССР‑ҙың Тамъян‑Ҡатай кантоны Ахун а. (БР‑ҙың Учалы р‑ны) — 24.9.2016, Мәләүез ҡ., Өфөлә ерләнгән], хужалыҡ эшмәкәре. Техник ф. канд. (1972). СССР‑ҙың а.х. (1969) һәм РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы (1982) отличнигы. ӨАИ‑ны тамамлаған (1952). 1953 й. алып Учалы р‑нында...
ШӘРӘК, Салауат р‑нындағы ауыл
ШӘРӘК, Салауат р‑нындағы ауыл, Лағыр а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнс. 25 км һәм Мөрсәлим т. юл ст. Т. табан 32 км алыҫлыҡта Шәрәк й. (Әй й. ҡушылдығы) тамағында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 165 кеше; 1920 — 300; 1939 — 310; 1959 — 260; 1989 — 161; 2002 — 167; 2010 — 170 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002)....
ШӘРӘЙ ҠӘБЕРЛЕГЕ
ШӘРӘЙ ҠӘБЕРЛЕГЕ, 7—9 бб. археологик ҡомартҡыһы. Ҡырмыҫҡалы р‑ны Иҫке Шәрәй а. төньяҡ ситендә Ағиҙел й. һул ярында урынлашҡан. 20 б. 30‑сы йй. юл төҙөгәндә табылған, 1963 й. Н.А.Мәжитов, 1964 й., 1966 й. Г.И.Матвеева тарафынан тикшерелгән. Ҡурғанһыҙ ҡәберлектәр иҫәбенә инә, 30‑ҙан ашыу ҡәбер өйрәнелгән....
ШӘРӘЕВ Пётр Низами улы
ШӘРӘЕВ Пётр Низами улы (18.1. 1940, БАССР‑ҙың Яңауыл р‑ны Кониг а.), биохимик. Мед. ф. д‑ры (1984), проф. (1985). РФ‑тың атҡ. юғары мәктәп хеҙм‑ре (2002), Удмурт Респ. атҡ. фән эшмәкәре (1993). Ижевск мед. ин‑тын тамамлаған (1968), 1971—2014 йй. шунда уҡ эшләй: 1977 й. алып биохимия каф., 1995 й. —...
ШӘМСЕТДИНОВА Римма Фәрит ҡыҙы
ШӘМСЕТДИНОВА Римма Фәрит ҡыҙы (23.8.1957, Өфө), бейеүсе. БР‑ҙың халыҡ артисы (1994), БАССР‑ҙың атҡ. артисы (1989). 1974—94 йй. Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле солисы. 1997—2012 йй. “Респект” ЯСЙ‑нда (Өфө) эшләй. Ш. нәзәкәтле башҡарыу манераһы, актёрлыҡ оҫталығы хас; бейеүҙәре хореография...
ШӘМСЕТДИНОВА Мәсғүҙә Ислам ҡыҙы
ШӘМСЕТДИНОВА Мәсғүҙә Ислам ҡыҙы (1.7.1955, БАССР‑ҙың Асҡын р‑ны Ҡышлауйылға а.), композитор. Филос. ф. канд. (2001). ТР‑ҙың атҡ. сәнғәт эшмәкәре (1993). РФ һәм ТР (1982), Вашингтон штаты (АҠШ, 2002) Композиторҙар союзы ағзаһы. Ҡазан консерваторияһын тамамлаған (1979; А.Б.Луппов класы). 1996—97 йй....
ШӘМСЕТДИНОВ Хәмит Мөхәмәҙи улы
ШӘМСЕТДИНОВ Хәмит Мөхәмәҙи улы (5.6.1949, Үзбәк ССР‑ы Куйбышев ҡсб — 20.1.2009, Өфө), актёр. РФ‑тың атҡ. (2007), БАССР‑ҙың халыҡ (1991) артисы. ӨДСИ‑не тамамлаған (1977; Л.В.Вәлиев, Ф.Ҡ.Ҡасимова курсы). 1973—85 йй. һәм 1989—2008 йй. БАДТ актёры, 1985—89 йй. “Аҡбуҙат” ипподромының “Ижади үҙәк” ПБ режиссёры....
ШӘМСЕТДИНОВ Мөхәмәт Мөхәрәм улы
ШӘМСЕТДИНОВ Мөхәмәт Мөхәрәм улы [2.9.1927, БАССР‑ҙың Өфө кантоны Рәсмәкәй а. (БР‑ҙың Кушнаренко р‑ны) — 29.10.1971, Өфө], бейеүсе. БАССР‑ҙың халыҡ (1953) һәм атҡ. (1949) артисы. 1944—55 йй. Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленең (ҡара: Ғәскәров Ф. исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле) солисы, бер...
ШӘМСЕТДИНОВ Миңлеәхәт Әсғәт улы
ШӘМСЕТДИНОВ Миңлеәхәт Әсғәт улы (13.8.1946, БАССР‑ҙың Миәкә р‑ны Сатый а. – 14.1.2011, Өфө, БР‑ҙың Ҡырмыҫҡалы р‑ны Һәүәләй а. ерләнгән), физик. Физика‑матем. ф. д‑ры (1994), проф. (1995). БР‑ҙың атҡ. фән эшмәкәре (2003), РФ‑тың почётлы юғары проф. белем биреү хеҙм‑ре (2000). БДУ‑ны тамамлағандан һуң...
ШӘМСЕТДИНОВ Әсғәт Әхмәт улы
ШӘМСЕТДИНОВ Әсғәт Әхмәт улы [5.4.1921, АСБР‑ҙың Табын кантоны Яҡтыкүл а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) — 27.12.1997, Өфө], юрист. РСФСР‑ҙың атҡ. юрисы (1982). Б.В. һуғышында ҡатнашыусы. Бөтә Союз ситтән тороп уҡыу юридик ин‑тын тамамлаған (Мәскәү, 1952). 1944 й. алып Ғафури район судында, 1948 й. — БАССР Юғары...
ШӘМСЕТДИН, Ағиҙел й. басс. күл
ШӘМСЕТДИН, Шәмшәҙе, Ағиҙел й. басс. күл, тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965). Бөрө ҡ. көнбайышҡа табан 1,5 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Күл өҫтө майҙаны — 3,2 км2, оҙонлоғо — 8 км, киңлеге — 150 — 400 м, уртаса тәрәнлеге — 6 — 7 м (макс. — 11,8 м), һыу күләме — 3,2 млн м3. Иҫке үҙән, аҫҡы пермгә ҡараған шишмә горизонтының...
ШӘММӘТ, Илеш р‑нындағы ауыл
ШӘММӘТ, Илеш р‑нындағы ауыл, Аҡкүҙ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т.‑Көнб. 27 км һәм Бүздәк т. юл ст. Т. табан 134 км алыҫлыҡта Сөн й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1906 й. – 520 кеше; 1920 — 576; 1939 — 522; 1959 — 357; 1989 — 272; 2002 — 279; 2010 — 236 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Фельдшер‑акушерлыҡ пункты,...
