Список материалов
ЯППАР‑ЙӘНБӘК, М и ш к ә, Дәүләкән р‑нындағы ауыл
ЯППАР‑ЙӘНБӘК, М и ш к ә, Дәүләкән р‑нындағы ауыл, Имай‑Ҡарамалы а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Дәүләкән т. юл ст. Көнс. табан 50 км алыҫлыҡта Өршәк й. буйында урынлашҡан....
ЯПРАҠ КЛАДОНИЯ
ЯПРАҠ КЛАДОНИЯ (Cladonia foliacea), кладония һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған лишайниктар төрө. Горизонталь (беренсел) талломы ҡуйы кәҫлектәр барлыҡҡа килтергән 0,5— 2 см оҙонлоҡтағы...
ЯПРАҠ ҠУҢЫҘҘАРЫ
ЯПРАҠ ҠУҢЫҘҘАРЫ, япраҡ кимергестәр (Chrysomelidae), ҡаты ҡанатлылар отрядына ҡараған бөжәктәр ғаиләһе. Яҡынса 50 мең төрө билдәле, бөтә Ер шары буйлап таралған. БР‑ҙа яҡынса...
ЯПРЫҠ, Туймазы р‑нындағы ауыл
ЯПРЫҠ, Туймазы р‑нындағы ауыл, Илсембәт а/с ҡарай. Район үҙәгенән һәм Туймазы т. юл ст. Көнб. табан 17 км алыҫлыҡта Ыҡ й. (Кама й. ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Халҡы:...
ЯР ҠАРЛУҒАСЫ
ЯР ҠАРЛУҒАСЫ, к е р ә ш ә (Apus apus), яр ҡарлуғасы һымаҡтар отрядының керәшәләр ғаиләһенә ҡараған ҡош. Евразияның уртаса һыҙатында таралған. Күсәр ҡош. Кәүҙә оҙонлоғо 16—18 см,...
ЯР‑БИШҠАҘАҠ, Ишембай р‑нындағы ауыл
ЯР‑БИШҠАҘАҠ, Ишембай р‑нындағы ауыл, Урман‑Бишҡаҙаҡ а/с ҡарай. Район үҙәгенән Т. 7 км һәм Салауат т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 25 км алыҫлыҡта Ағиҙел й. буйында урынлашҡан....
ЯРАН
ЯРАН 1) (Geranium), яран һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты. 350‑нән ашыу төрө билдәле, күбеһенсә Төньяҡ ярымшарҙың уртаса һәм субтропик бүлкәттәрендә таралған. Башҡортостанда...
ЯРАТ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл
ЯРАТ, Баймаҡ р‑нындағы ауыл, Ярат а/с үҙәге. Район үҙәгенән Көнб. 30 км һәм Сибай т. юл ст. К.‑Көнб. табан 71 км алыҫлыҡта Һаҡмар й. буйында урынлашҡан. Халҡы: 1900 й. — 150 кеше;...
ЯРҒАНАТТАР
ЯРҒАНАТТАР (Chiroptera), имеҙеүселәр отряды. 18 ғаиләһе, 900‑ҙән ашыу төрө билдәле. Башҡортостанда 12 төрө осрай. БР‑ҙың Ҡыҙыл китабына Я. 8 төрө индерелгән: эңер ярғанаты, һыу...
ЯРҘАМСЫ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ
ЯРҘАМСЫ АУЫЛ ХУЖАЛЫҒЫ, пр‑тиеның, ойошманың, учреждениеның а.х. продукцияһын етештереүҙе арттырыу, хеҙмәт коллективтары ағзаларының өҫтәлмә аҙыҡ‑түлеккә ихтыяжын...
ЯРҘАМСЫ ЭНЕРГИЯ ҠУЛАЙЛАМАҺЫ
ЯРҘАМСЫ ЭНЕРГИЯ ҠУЛАЙЛАМАҺЫ, бәләкәй үлсәмдәге газ турбиналы двигатель. Компрессор м‑н ҡыҫылған һауа алыу, ш. уҡ даими һәм үҙгәреүсән ток генераторҙары булыуы хас....
ЯРКАЛОВ Алексей Назарович
ЯРКАЛОВ Алексей Назарович [ысын исеме Йәркәев Хөснулла Хәбибназар улы; 28.12.1920, Өфө губ. Стәрлетамаҡ өйәҙе Инйылға а. (БР‑ҙың Ғафури р‑ны) — 1972, Дүшәнбе], Дан орд. тулы...
ЯРЛЫ КӘРИМ
ЯРЛЫ КӘРИМ [ысын исеме Кәримов Ғабдулла Әхмәтвәли улы; 1901, Өфө губ. Бәләбәй өйәҙе Айыт а. (БР‑ҙың Бишбүләк р‑ны) — 1937, Өфө], шағир. Граждандар һуғышында ҡатнашыусы. Ф.Кәримдеңағаһы....
ЯРЛЫҠ
ЯРЛЫҠ (төркисә — фарман, әмер, бойороҡ), айырым кешеләргә, халыҡ төркөмдәренә, ҡәбиләләргә хоҡуҡтар һәм өҫтөнлөктәр биреү т‑да документ; тәүҙә Монгол империяһында...
ЯРЛЫҠАПОВ Абрар Бәҙретдин улы
ЯРЛЫҠАПОВ Абрар Бәҙретдин улы [12.7.1942, БАССР‑ҙың Матрай р‑ны Матрай а. (БР‑ҙың Йылайыр р‑ны)], иҡтисадсы. Иҡт. ф. д‑ры (1997), проф. (2007). Афғанстанда хәрби хәрәкәттәрҙә ҡатнашыусы...
ЯРЛЫЛАР КОМИТЕТЫ
ЯРЛЫЛАР КОМИТЕТЫ, 1918—20 йй. Рәсәйҙә ауыл ярлыларының ауыл һәм улус ойошмалары. РСФСР ХКС‑ының 1918 й. 11 июнендәге “Ауыл ярлыларын ойоштороу һәм тәьмин итеү тураһында”...
ЯРМА КУЛЬТУРАЛАРЫ
ЯРМА КУЛЬТУРАЛАРЫ, үҫтерелгән үҫемлектәр, орлоҡтары башлыса ярма әҙерләү өсөн файҙаланыла. Күпселек Я.к. (дөгө, могар, сорго, тары һ.б.) — бажат һымаҡтар ғаиләһе, ҡарабойҙай...
ЯРМУЛЛИН Азат Шакирйән улы
ЯРМУЛЛИН Азат Шакирйән улы (4.11.1975, БАССР‑ҙың Йылайыр р‑ны Үрге Сәлим а.), журналист. Журналистар союзы ағзаһы (2004). С.Ш. Ярмуллиндыңҡустыһы. БДУ‑ны тамамлаған (1998). 1999 й....
ЯРМУЛЛИН Сәлмән Шакирйән улы
ЯРМУЛЛИН Сәлмән Шакирйән улы (24.9.1969, БАССР‑ҙың Йылайыр р‑ны Үрге Сәлим а.), журналист. РФ‑тың атҡ. мәҙәниәт хеҙм‑ре (2018), БР‑ҙың атҡ. матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙм‑ре...
ЯРМУНСА, Туймазы р-нындағы ауыл
ЯРМУНСА, Туймазы р‑нындағы ауыл, Бишҡурай а/с ҡарай. Район үҙәгенән Көнс. 50 км һәм Ҡандра т. юл ст. Т.‑Көнс. табан 25 км алыҫлыҡта Кесе Нөгөш й. (Өҫән й. басс.) буйында урынлашҡан....